تحليلي بر مفهوم «مكتب» و «پارادايم» و ابتناي روش‌شناسانه آنها از منظر آيت‌الله‌ سيد محمدباقر صدر و توماس كوهن

هدف: هدف از نگارش اين مقاله، نماياندن غناي روش‌شناسانه علوم ديني در تطبيق با قالبهاي پرسابقه در مكاتب غربي با مطالعه تطبيقي در موضوعات هم‌عرض بود. روش: در اين نوشتار با روش توصيفي تطبيقي، به انگاره‌هاي موازي در دو مكتب روشي پرداخته شد. يافته‌ها: توجه به روشمندي علم، سابقه ديرينه‌اي در علوم غير اسلامي دارد. اگرچه در علوم اسلامي به معرفتهاي درجه‌دوم پرداخته شده و رئوس ثمانيه نيز از مهم‌ترين ابحاث فلسفه علمي است كه در علوم اسلامي مورد توجه واقع شده است، اما بحث از روش به عنوان يك فصل مستقل در نظريه‌پردازي، مورد توجه جدّي انديشمندان اسلامي نبوده است. شهيد آيت‌الله‌ سيد محمدباقر صدر، از انديشمنداني است كه در آثار مهم فقه بين رشته‌اي خود، به روش‌شناسي نسبتاً منقّحي اشاره داشته و از آنها استفاده نيز كرده است. نتيجه‌گيري: مفهوم مكتب و روش اكتشاف آن، محوري‌ترين روشي است كه شهيد صدر در مباحث فقه اقتصاد مطرح كرده و قابل تطبيق با مفهوم «پارادايم» در مباحث روش‌شناسانه توماس كوهن، فيزيكدان آمريكايي است.