گونه شناسي اطلاعات غلط متني-ويدئويي در رسانه‌هاي اجتماعي

گونه‌شناسي متناسب با تحول رسانه‌ها همواره مورد توجه بوده است. ظهور اينترنت و به طور خاص‌تر شكل‌گيري رسانه‌هاي اجتماعي، زمينه توجه به گونه‌هاي جديدي را فراهم كرده است. با توجه به اينكه يكي از قابليت‌هاي رسانه‌هاي اجتماعي ايجاد محملي براي انتشار اخبار و اطلاعات مختلف اعم از درست و نادرست است، در اين مقاله تلاش شد گامي براي دسته‌بندي آرتيفكت‌هاي نادرست منتشرشده در رسانه‌هاي اجتماعي از جنبه گونه‌شناسي برداشته شود. سؤال‌هاي مقاله اين است كه آيا مجموعه‌اي از آرتيفكت‌هاي نادرست منتشرشده در رسانه‌هاي اجتماعي مي‌تواند گونه خاصي را به وجود آورد؟ اگر چنين گونه‌اي شكل گرفت چه مشخصه‌هايي دارد؟ آيا مي‌توان براي اين گونه زيرگونه نيز شناسايي كرد؟ براي پاسخ به اين سؤال‌ها، محتواهاي نادرست (متني ـ ويدئويي) منتشرشده در رسانه‌هاي اجتماعي بين سال‌هاي 95 تا 98 كه تارنماي صحت‌سنجي ويكي‌هواكس نادرستي آن‌ها را تأييد كرده بود (داده‌هاي تحقيق)، با روش نقد رتوريك تحليل شدند. نتايج اين تحليل، گونه جديدي را تحت عنوان ناواقعيت با مشخصه‌هاي سبكي و ذاتي پيشنهاد مي‌دهد. مشخصه‌هاي سبكي اين گونه، بر اساس نمونه تحقيق، كوتاه بودن، روايت‌ ميانه رخداد، داراي متن و ويدئوي جداگانه با رابطه متقابل و مشخصه‌هاي ذاتي اين گونه، فقدان صحت در عين درست‌نمايي، فقدان راه صحت‌سنجي در مواجهه اول، برانگيزاننده احساس و آسيب‌رساني در معناي موسع هستند. همچنين چهار زيرگونه‌ ناواقعيت، ناواقعيت خبري، ناواقعيت سرگرم‌كننده، ناواقعيت هنري و ناواقعيت ماورايي شناسايي شده‌اند.