فراتحليل اثربخشي مداخلات درماني – آموزشي بر بهبود اختلال يادگيري خاص

زمينه و هدف: متخصصان و پژوهشگران حيطه اختلالات يادگيري خاص، روش هاي درماني مختلفي را در پژوهش هاي آزمايشي يا نيمه آزمايشي براي كمك به افراد با اين اختلال و همچنين رفع مشكلات آموزشي و تحصيلي آنها، طراحي و به كار برده اند. مطالعه حاضر با استفاده از الگوي پژوهشي فراتحليل، به دنبال مشخص ساختن اين موضوع است كه اثربخشي مداخلات درمانيآموزشي تا چه ميزان مي تواند در بهبود اختلال يادگيري خاص اثرگذار باشد. روش: در اين فراتحليل، جامعه آماري شامل آن دسته از پژوهش هاي در دسترس مرتبط با مداخلات درماني-آموزشي اختلال يادگيري خاص در داخل كشور بوده است كه بين سال هاي 1380 تا 1393 منتشر شده اند. جهت دستيابي به پژوهش هاي مورد نظر، پايگاه مركز اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي، پايگاه نشريات ايران (مگ ايران)، و سايت علوم انساني مورد جستجو قرار گرفتند. به منظور انتخاب پژوهش هاي اوليه از كليدواژه هاي اختلال يادگيري خاص، ناتواني يادگيري، اختلال رياضي، اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ديكته، نارسانويسي، نارساخواني، روش ديويس، روش فرنالد، كپارت، مداخلات آموزشي، و مداخلات روان شناختي استفاده شد. جهت تعيين ميزان اندازه اثر مداخلات درمانيآموزشي، با استفاده از نمونه گيري در دسترس، 33 اندازه اثر از 24 پژوهش كه از لحاظ روش شناختي مورد قبول بودند، انتخاب شده و فراتحليل روي آنها انجام شد. ابزار پژوهش چك ليست فراتحليل بود. يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان داد ميزان اندازه اثر مداخلات درمانيآموزشي بر بهبود اختلال يادگيري خاص، 0.75 است كه با توجه به جدول كوهن در حد بالايي قرار دارد. همچنين نتايج نشان داد كه روش درماني فرنالد با اندازه اثر 2.32 نسبت به دو روش ديگر (تمرين و تكرار، و چندرسانه اي) كه به ترتيب داراي اندازه هاي اثر تركيبي با مدل تصادفي 0.87 و 1.32 بودند، داراي اندازه اثر بيشتري است. نتيجه گيري: اندازه اثر به دست آمده، مؤثر بودن استفاده از مداخلات درمانيآموزشي در بهبود اختلال يادگيري خاص دانش آموزان را نشان داد. همچنين با توجه به نتايج اين پژوهش مبني بر بالا بودن اندازه اثر روش چندحسي فرنالد، مي توان نتيجه گرفت كه در طراحي بسته هاي درماني ويژه دانش آموزان با اختلالات يادگيري خاص، بهتر است روش هاي درماني چندحسي كه ابعاد مختلف مشكلات اين كودكان را مورد توجه قرار مي دهد، در الويت درمان قرار گيرد.