بررسي شيوع خشونت در رانندگي بين رانندگان شهر تهران

سابقه و هدف: سوانح ترافيكي و پيامد ترافيك ناهنجار نه‌تنها شامل مرگ و مصدوميت در جامعه مي‌شود بلكه موجب گسيختگي روابط اجتماعي، برهم خوردن سلامت روان و پايين آمدن كيفيت زندگي مردم اين جوامع مي‌شود. رفتارهاي خشونت‌آميز در رانندگي علاوه بر آسيب جسماني و مرگ، بر سلامت اجتماعي و رواني شهروندان نيز تأثير مي‌گذارد. اين تحقيق باهدف شناسايي رفتارهاي خشونت‌آميز رانندگان وسايل نقليه موتوري و اندازه‌گيري و توزيع اين رفتارها در تهران انجام شد. روش بررسي: اين پژوهش با استفاده از يك پرسشنامه پژوهشگر ساخته با روايي و پايايي بالا در بازه زماني شهريور تا آذر 1397 انجام شد. پرسشنامه داراي دو بخش اطلاعات دموگرافيك رانندگان و 20 سؤال اختصاصي در مورد رفتارهاي خشونت‌آميز بود. سؤالات اختصاصي در مقياس 5 درجه‌اي ليكرت از كاملاً مخالفم=1 تا كاملاً موافقم = 5 طراحي شد. براي محاسبه روايي محتوايي از ضريب نسبت اعتبار محتوا استفاده شد كه براي هر سؤالات بالاي 0.7 و براي كليه سؤالات 0.72 بود. با استفاده ازنظر 10 متخصص شاخص روايي محتوا نيز 0.8 محاسبه شد. براي پايايي از ضريب آلفاي كرونباخ استفاده شد. ضريب كرونباخ 0.7 بود. تحليل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 22 و آمار توصيفي و تحليل آماري ناپارمتريك (من ويتني و كروسكال) انجام شد. يافته‌ها: رفتار عصبي شدن از گير افتادن در ترافيك يا گير افتادن پشت راننده‌اي كه آهسته رانندگي مي‌كند، بيشترين توزيع را در بين رانندگان داشت (11.2). كمترين ميانگين نيز مربوط به عبور از چراغ قرمز و زبان يا شكلك درآوردن براي ساير رانندگان بود. بررسي ارتباط متغيرهاي دموگرافيك با ميزان خشونت در رانندگان نيز نشان داد، بين نوع وسيله نقليه و ميانگين خشونت(p=0.001) و بين ميانگين خشونت در دو گروه از رانندگان كه سابقه درگيري و نزاع داشتند و گروهي كه نداشتند، ارتباط معنادار ديده شد ((p=0.018. نتيجه‌گيري: با توجه به اينكه رفتار خشونت‌آميز در رانندگي مي‌تواند عواقب منفي زيادي در جامعه داشته باشد، بهتر است براي افرادي كه سابقه نزاع و درگير شدن با افراد ديگر رادارند و صبر و تحمل كمتري در ترافيك دارند، آموزش و فرهنگ‌سازي در جهت اصلاح رفتار رانندگي، كنترل پرخاشگري رانندگي و احترام به قانون به كار گرفته شود.