جنبه‌هاي مثبت و منفي مرتع‌كاري گونه‌‌هاي بومي و غيربومي آتريپلكس (Atriplex)

وضعيت موجود كمبود علوفه، طي دوره‌‌هاي سخت خشكسالي حاكم بر عرصه‌‌هاي مرتعي، تداعي كننده اين موضوع است كه بايد جهت تامين بخشي از علوفه دام از طريق علوفه‌‌هاي كم‌‌رايج و كم‌‌آب‌‌بر و مقاوم به شوري و خشكي، راهكار خردمندانه‌‌اي انديشيده شود. در اين راستا، انتخاب گياهان علوفه‌‌اي بوته‌‌اي براي زمين‌‌هاي شور و مرتعكاري گونه‌‌هاي غيربومي آتريپلكس در برنامه احياء مراتع خشك و بياباني، از چند دهه قبل، به‌‌عنوان سيستم سودمندي براي توليد علوفه در نظر گرفته شده و اخيرا نيز مورد توجه قرار گرفته است. در ارتباط با موفقيت مرتعكاري‌‌هاي ذكر شده، آمار گمراه كننده‌‌اي ارائه گرديده و همواره نظرات متفاوتي در خصوص ادامه يا توقف آتريپلكس‌كاري، مطرح بوده است. از اين‌‌رو در پژوهش حاضر، جنبه‌هاي مختلف اقليمي و اكولوژيكي كاشت گونه‌هاي غيربومي و بومي آتريپلكس (Atriplex)، مورد بررسي قرار گرفته است. با استناد به جنبه‌‌هاي مثبت و منفي مرتعكاري گونه‌‌هاي غيربومي آتريپلكس طي چند دهه گذشته، لزوم توجه به گونه‌‌هاي بومي آتريپلكس در مرتعكاري‌‌ها، جهت تامين كمبود علوفه، بيشتر نمايان مي‌‌شود. مهم‌‌ترين مزيت گونه‌هاي بومي، تجديد حيات طبيعي و آسان آن در عرصه‌هاي طبيعي است كه اين موضوع با توجه به هزينه‌هاي بالاي بوته‌كاري، از نظر اقتصادي و اكولوژيكي، بسيار با اهميت مي‌باشد. در اين ارتباط، گونه Atriplex verrucifera يكي از گونه‌هاي بومي آتريپلكس است كه در سطح وسيعي از شوره‌زارهاي حاشيه درياچه اروميه، گسترش دارد و چراگاه‌‌‌هاي بسيار مطلوبي را براي چراي دام‌هاي اهلي و تامين علوفه، تشكيل مي‌دهد. مقدار توليد آن در شرايط خشكسالي سخت يك دهه گذشته و به تبع آن پس‌روي آب درياچه اروميه، 220 تا 250 كيلوگرم علوفه خشك در هكتار، برآورد شده است كه با افزايش سطح تراز آبي و طي دوران ترسالي، اين مقدار به بيش از 500 كيلوگرم علوفه خشك در هكتار، خواهد رسيد.

no abstract