كليدواژه :
ناهنجاري‌هاي جوي , هيدروپوليتيك , بحران آب , مديريت منابع آب , رودهاي مرزي , مأموريت‌هاي ناجا
چكيده فارسي :
پيامدهاي تغييرات آب و هوايي بسياري از جنبه‌هاي جوامع بشري را تحت تاثير قرار مي دهند. اما متاسفانه اثرگذاري پيامدهاي تغيير اقليم، كمتر از لحاظ امنيتي و انتظامي مورد مطالعه و واكاوي قرار گرفته شده است. يكي از اثرات مهم نابهنجاريهاي آب و هوايي، تاثير بر منابع آبي نواحي مختلف مي باشد. دسترسي به منابع آبي مناسب يكي از بزرگ‌ترين چالشهاي قرن حاضر است، زيرا از يك‌سو منابع آبي محدود است و از سوي ديگر مصرف و تقاضاي آن همواره رو به فزوني است. از اين رو وضعيت منابع آب نقش به سزايي در شكلگيري جريان روابط و حركت توسعه در فضاي جغرافيايي ايران ايفا خواهد كرد. با توجه به اهميت روزافزون رقابت‌هاي آبي، شناسايي ظرفيتهاي مثبت و منفي هيدروپوليتيكي كشور ميتواند در راستاي ارايه راهبردهاي كلان و خرد راهگشاي سياستگزاران باشد. پژوهش حاضر از نظر هدف كاربردي است و با رويكرد توصيفي- به دنبال تحليل سيستماتيك وضعيت فضايي منابع آب كشور (جريانهاي آبي ورودي از كشورهاي همسايه و بارش) بوده و تلاش ميكند تا چالشهاي كمآبي و پيامدهاي امنيتي- انتظامي ناشي از كمبود منابع آب خصوصا در مناطق مرزي و حاشيهاي را مورد شناسايي و تحليل قرار دهد. كمآبي و بحران آب در ايران نتيجه عوامل فيزيكي و اقتصادي ناشي از مديريت ضعيف منابع آب است. عوامل ديگري مانند بارش كم سالانه، خشكسالي مداوم، دسترسي محدود به آب، افزايش جمعيت، تغيير اقليم، پراكنش فضايي متفاوت آب، بهرهوري نامناسب آب در بخشهاي مختلف كشاورزي و عدم برنامهريزي پايدار آب را نيز نميتوان ناديده گرفت. عوامل فوق سبب كاهش تدريجي فعاليت‌هاي كشاورزي، افزايش تنش و درگيري بر سر منابع آب، افزايش بيكاري و گسترش چرخه فقر، مهاجرت به شهرهاي بزرگ و حاشيه نشيني،خالي شدن سرزمين از جمعيت و بالا رفتن هزينه‌هاي تامين امنيت، افزايش قاچاق، نارضايتي منطقه اي و گسترش فعاليت‌هاي واگرايانه، گسترش فعاليت نيروهاي فرامنطقه اي و ترويج تفكرات راديكال و... شده است. اما يكي از راهكارهاي حل معظل كمبود و آلودگي آب در ايران استفاده از سيستم مديريت يكپارچه و پايش مداوم منابع آب كشور مي باشد كه شامل برنامه تصفيه و استفاده مجدد از آب است. نياز است تا نيروي انتظامي نيز براي اجرايي شدن مديريت بهينه آب با راه اندازي "يگان ويژه رصد منابع آب" به رصد و پايش دايمي مصرف منابع آب در مناطق مختلف بپردازد.
چكيده لاتين :
Consequences of climate change affect many aspects of human societies. Unfortunately, the impacts of climate change has less studied and analyzed In terms of security. One of the important effects of climate reimpacts is the impact on water resources of different regions. Access to proper water resources is one of the biggest challenges in the present century, as it is limited to water resources, and the consumption and demand of it is always increasing. Hence, the situation of water resources will play a significant role in the formation of relations flow and development movement in Iran's geographic space. Due to the growing importance of water competition, identification of the positive and negative capacities of the country's hydropolivalent can be used to provide the macro and micro strategies.
The present study is applied in terms of purpose. With descriptive approach following the systematic analysis of the spatial status of water resources (aqueous flows from neighboring countries and precipitation). It tries to analyze the challenges of dehydration and security consequences of water resources, especially in boundary and border areas.
Dehydration and water crisis in Iran are the result of physical and economic factors resulting from poor management of water resources. Other factors such as annual rainfall, persistent drought, limited water access, population increase, climate change, water distribution, different spatial dispersion, water efficiency in different sectors of agriculture and lack of sustainable water planning can not be ignored.
The above factors lead to a gradual reduction in agricultural activities, increasing tension and involvement over water resources, increasing unemployment and expanding poverty cycle, migrating to major cities and margins, emptying the land of the population, increasing trafficking, dissatisfaction,
