شواهدي از بازي شمارشي در گورستان عصرآهن 2 و 3 قره‌تپه سگزآباد

در روند پروژۀ تعيين عرصه و حريم قره تپۀ سگزآباد و تپه قبرستان در تيرماه 1395 ه .ش.، شواهدي از يك گورستان در شرق قره تپه و جنوب غرب تپه قبرستان متعلق به عصرآهن 2 و 3 آشكار شد و در كاوش هاي 1397 و 1398 ه .ش.، در كارگاه 13 و 12 قره تپۀ سگزآباد، يافته هاي ارزشمندي به دست آمد. از جملۀ اين يافته ها، دو شئ لوح مانند هستند؛ يكي از اين دو شئ از جنس سنگ و با شكل چهارگوش و به رنگ خاكستري روشن با درازا و پهنايِ 18×12.5 و ضخامت 2.8 سانتي متر با سوراخ هايِ كورِ دايره اي است، اين سوراخ ها در 4 رديف عمودي و 9 رديف افقي به عمق 1.4 سانتي متر بر يك رويِ شئ ايجاد شده اند. شئ مذكور از گور شمارۀ 8 كارگاه 13 يافت شد. نمونۀ ديگر، بخشي شكسته از يك شئ گِلي چهارگوش به رنگ خاكستري روشن با ابعادِ 5.1×5.86×2.81 سانتي متر با 6 سوراخِ كور دايره اي به عمق 2.2 سانتي متر است كه از كارگاه 12 به دست آمد. با توجه به اين موضوع دو پرسش اصلي مدنظر اين پژوهش عبارتنداز: نمونه هاي پيشين ازلحاظ ريخت شناسي كه مشابه يافته هاي قره تپه سگزآباد هستند، چه كاربري يا كاربري هايي داشته اند؟ دو شئ يافت شده در قره تپۀ سگزآباد داراي چه نوع كاربري بوده اند؟ دو شئ موردنظر قابل مقايسه با نمونه هاي به دست آمده از تپه كول تاريكه، هفتوان تپه، همچنين نمونه هاي به دست آمده از جيران تپۀ ازبكي و گورستان سيلك در هزارۀ اول پيش ازميلاد، هستند. در اين نوشتار به بررسي اين اشياء ازلحاظ ريخت ظاهري و مقايسۀ آن با ديگر يافته هاي مشابه پرداخته شده و احتمال مي رود يافته هاي مذكور براساس نمونه هاي ديگر و همچنين نمونه هايي از دوره هاي قديمي تر، نوعي لوح براي بازي شمارشي باشند، نَه لوح شمارشي صرف؛ در اين راستا ابتدا با جاي گذاري يافته ها در بافت باستان شناختي و مقايسۀ تطبيقي با محوطه هاي هم دوره و سپس سنجش نتايج با نمونه هاي متقدم از اين يافته ها در محوطه هاي ديگر، به صورت مقدماتي پيشنهادِ كاربري بازي شمارشي يا تختۀ بازي براي اشياء مذكور ارائه شده است.