بازشناسي مولفه هاي معنايي كوچه هاي شهر ايراني-اسلامي؛ مطالعه موردي: بافت تاريخي شهر ساري

از گذشته‌هاي دور كوچه بخش مهمي از فضاهاي شهري در بافت شهرهاي ايران محسوب مي‌شد به گونه‌اي كه در كنار نقش كاركردي خود براي تامين ارتباط و دسترسي محل رخداد بسياري از فعاليت‌هاي اجتماعي و فرهنگي نيز بود. بسياري از اين رفتارهاي اجتماعي بر مبناي منظومه‌اي از معاني رخ مي‌دهند. براي انجام اين پژوهش كوچه‌هاي بافت تاريخي شهر ساري بعنوان نمونه كالبدي فرهنگي انتخاب شد چرا كه اين شهر سابقه‌اي طولاني در شهرسازي پيش و پس از اسلام داشته و تحولات مختلفي را پشت سر گذاشته است. اين پژوهش بر مبناي روش تحقيق تحليل عامل اكتشافي كه شاخه‌اي از تحقيق همبستگي است انجام شده و با شيوه تحليل ماتريس كواريانس صورت گرفته است. اين تحقيق بدنبال اكتشاف منظومه معاني پنهان در پس رفتارها و فعاليت‌هاي جاري در كوچه‌هاي بافت تاريخي اين شهر است. براي بدست آوردن ابزار سنجش مناسب در ابتدا تعدادي مصاحبه نيمه ساختار يافته با تعدادي از اهالي صورت گرفت و از نتايج، بخشي از معاني كوچه استخراج گرديد. با روش مشاهده، فعاليت‌هاي جاري در كوچه ها در طول مدت پژوهش ثبت شد و نتايج در جدول هدف محتوي پياده شد. معاني بدست آمده با منابع اسنادي تكميل شد و سپس پرسشنامه اوليه تهيه شد و بين نمونه آماري توزيع و نتايج اوليه بدست آمد. با توجه به نتايج، اين پرسشنامه اصلاح و پرسشنامه نهايي تهيه شد و بين جامعه آماري توزيع و نتايج نهايي جمع‌آوري گرديد. نتايج پژوهش نشان دهنده تداوم سنت و ارزش هاي اجتماعي بر گرفته از تعاليم اسلامي در تركيب با فرهنگ ايراني در بافت‌هاي تاريخي است. كسب احترام و تاييد اجتماعي از مهمترين ارزش هاي سكونت در مكان و تداوم آن در فرهنگ ايراني اسلامي است. در مدل نهايي پژوهش نقش ساير مولفه‌هاي موثر در شكل گيري شبكه معاني كوچه نشان داده شده است.