بررسي تغييرات شدت و دامنۀ تأثير طوفان‌ها‌ي همراه با گردوغبار در دشت سيستان

طوفان‌ها‌ي همراه با گردوغبار از جمله مهم‌تر‌ين معضلاتي هستند كه در سال‌هاي اخير بخش بزرگي از كشور را تحت‌تأثير قرار داده است. دشت سيستان نيز به‌شدت تحت‌تأثير منفي اين طوفان‌هاست. در اين مقاله، تغييرات شدت و دامنۀ تأثير طوفان‌هاي گردوغبار، تغييرات سرعت باد و تغييرات پارامترهاي اقليمي به‌منظور طراحي اقدامات مديريتي در مقابل طوفان‌هاي گردوغبار بررسي شده است. شاخص دماي روشني اجسام براي تعيين محدودۀ تأثيرگذار طوفان‌ها در سال‌هاي 1380، 1383، 1392 و 1397 به دست آمد و تغييرات آن مشخص شد. روند تغييرات متوسط بارندگي و دماي ساليانه به‌عنوان پارامترهاي اقليمي در دورۀ زماني 1356 تا 1397 توسط آزمون من كندال بررسي شد. نتايج اين مطالعه نشان داد كه شدت طوفان‌ها‌ي گردوغبار و محدودۀ تحت‌تأثير طوفان‌ها افزايش يافته است. اما سرعت باد تغييرات زيادي نداشته است. آزمون من كندال نشان داد بارندگي كاهش و دما افزايش يافته است. متوسط ساليانه دما از محدودۀ 22ـ۲۳ درجۀ سانتي‌گراد در دهۀ 70 به ۲۴ـ۲۵ درجۀ سانتي‌گراد در دهۀ اخير و متوسط ساليانۀ بارندگي در دورۀ مطالعه نصف شده است. علاوه بر اين، شدت طوفان‌ها افزايش يافته و فراواني روزهاي داراي گردوغبار دو برابر شده است. از سوي ديگر، محدودۀ بيشتري تحت‌تأثير اين ريزگردهاست. نتايج اين مقاله بر اهميت برنامه‌ريزي بلندمدت براي مواجهه با اين طوفان‌ها تأكيد دارد تا بتوان از زندگي مردم محلي محافظت كرد؛ زيرا با خشك‌تر شدن منطقه، پتانسيل خيزش ذرات ريز همراه با بادهاي ۱۲۰ روزۀ سيستان بيشتر مي‌شود.