بررسي اثرات گونۀ علف مار بر خصوصيات خاك مناطق بياباني (مطالعۀ موردي: منطقۀ عين‌خوش، دهلران)

در مطالعۀ حاضر، براي بررسيCapparis Spinosa بر خصوصيات خاك، ابتدا نقشۀ پراكنش گونه‌ها با استفاده از مشاهدات مزرعه و ترانسكت خطي براي محاسبۀ درصد پوشش در فصل رشد ساخته شده است. سپس ساير خصوصيات گياهي شامل درصد تاج‌پوشش، درصد حفاظت خاك و ساير فاكتورها با استفاده از 69 بوته مورد مطالعه به‌صورت تصادفي محاسبه شد. در ادامه اقدام به حفر پروفيل و نمونه‌برداري از خاك پاي بوته‌هاي موجود (نزديك ساقه) و محل‌هاي شاهد (فاقد بوته) با انتخاب 5 تكرار، در مجموع 15 نقطه و از 2 لايه (لايه‌هاي سطحي و زيرسطحي) گرديد و نمونه‌ها به آزمايشگاه منتقل شدند. در آزمايشگاه، عوامل شيميايي شامل N، K، P، OC، ESP، CEC، Ca، Mg، CaSO4، CaCO3، Cl، HCO3، pH،EC و SAR اندازه‌گيري شدند. بررسي مقادير پارامترهاي شيميايي در اندام‌هاي زيرزميني بوته نشان مي‌دهد كه براي هر هفت عامل (N، C، P، K، Na، Ca، C / N) بيشتر مربوط به خاك زير بوته‌هاست. از طرف ديگر، براي هفت پارامتر (OC، ESP، Ca، Na، EC، pH، SAR) اختلاف آماري بين واحد اراضي (مناطق شاهد، بوتۀ نبكا و بوتۀ طبيعي) و عمق وجود داشت. در كاربري اراضي EC و pH و براي عمق كلسيم، OC و Cl در سطح 5% اختلاف داشتند. از نظر عوامل فيزيكي خاك، رطوبت واقعي خاك و رطوبت خاك اشباع شده رابطۀ عميقي با عمق نشان مي‌دهد و در مقايسه با مناطق شاهد (فاقد بوته)، افزايش يافته كه اين افزايش در لايۀ عمقي بيشتر مشاهده شده و براي ساير پارامترها ارتباط معني‌دار نبوده است. همچنين نتايج نشان داد كه وجود بوته‌هاي مورد مطالعه باعث كاهش شوري و افزايش قليائيت خاك مي‌شود. تغييرات مادۀ آلي در لايه‌هاي عمقي نقاط شاهد در لايۀ سطحي زير بوته‌ها داراي بيشترين مقدار بوده و نشانگر اين است كه گونۀ فوق مقادير كربن آلي در خاك زير خود را نسبت به نواحي اطراف افزايش داده است. نتايج همچنين افزايش OC، Na، Cl و HCO3 را در خاك‌هاي زير بوته نشان مي‌د‌هد.