نقش برگ پاشي نانوكودها در تعديل اثرات منفي تنش شوري در كينوا

اين آزمايش با هدف بررسي تعديل اثرات منفي تنش شوري با برگ پاشي كودهاي نانو، به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح كاملاً تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 1397 در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه اروميه به‌صورت گلداني اجرا شد. فاكتور اول تنش شوري با آب درياچه اروميه در سه سطح (صفر، 16 و 32 دسي زيمنس بر متر) و فاكتور دوم نانوكود در پنج سطح (كلسيم، سيليسيوم، روي، پتاسيم و شاهد (بدون برگ پاشي) بود. نتايج نشان داد تنش شوري باعث ايجاد آثار منفي بر كليه صفات مؤثر بر رشد كينوا شد بيش‌ترين ميزان كاهش صفات در تنش شوري 32 دسي‌زيمنس بر متر مشاهده شد. به‌طوري‌كه تنش شوري 32 و 16 دسي‌زيمنس بر متر در مقايسه با شاهد به‌ترتيب صفات ارتفاع بوته (20 و 17 درصد)، تعداد گل‌آذين (48 و 36)، حجم ريشه (44 و 40 درصد)، طول ريشه اصلي (41 و 23 درصد)، وزن خشك ريشه (68 و 30 درصد)، محتواي نسبي آب برگ (26 و 13 درصد)، شاخص كلروفيل (15 و 7 درصد) و وزن 1000 دانه (31 و 23 درصد) را كاهش داد، ولي باعث افزايش نشت يوني به ميزان 14 و شش درصد شد. برگ پاشي با نانوكودها در مقايسه با شاهد، عملكرد، اجزاي عملكرد و صفات مورفولوژيك را افزايش داد. بيش‌ترين عملكرد دانه در شرايط مطلوب و تنش شوري شديد (32 دسي زيمنس بر متر) به‌ترتيب از برگ پاشي نانوكود روي و سيليسيوم به دست آمد. در شرايط تنش شوري شديد، برگ پاشي با نانوكود سيليسيوم در مقايسه با عدم برگ‌پاشي، وزن خشك گل‌آذين، وزن خشك كل و عملكرد دانه را به‌ترتيب 35، 16 و 43 درصد افزايش داد و باعث تعديل اثرات تنش شوري گرديد. برگ پاشي با نانوكودها با افزايش كلروفيل، محتواي نسبي آب برگ و بهبود خصوصيات ريشه، سبب افزايش عملكرد و اجزاي عملكرد دانه كينوا گرديد. لذا به‌نظر مي رسد جهت بهبود عملكرد گياه كينوا به ويژه در شرايط تنش شوري، برگ پاشي نانوكودها به ويژه نانو كود سيليسيوم مناسب باشد.