آيا پردازش ادراكي خوشه‌هاي همخواني آغازي در زبان فارسي منجر به درج واكه خيالي مي‌شود؟

در اين مقاله، نقش واج‌آرايي زبان فارسي در درك خوشه‌هاي آغازي (غيرمجاز) فارسي در چارچوب مطالعۀ آزمايشگاهي بررسي شده است. هدف از انجام اين پژوهش، پاسخ‌گويي به اين پرسش است كه آيا با توجه به محدوديت‌هاي ساخت هجايي زبان فارسي مبني بر وجود تنها يك همخوان در آغازۀ هجا، فارسي‌زبانان در رشته‌هاي آوايي دست‌كاري‌شدۀ بي‌معنيِ C1V1C2 واكه مي‌شنوند كه در آنها V1 به درجه‌هاي مختلف از سيگنال آوايي گفتار حذف شده است. يا آنكه به درجه‌هاي مختلفِ حذف V1 در سيگنال گفتار حساسيت شنيداري نشان مي‌دهند؛ بنابراين، بين صورت‌هاي آوايي كه در آنها V1 حذف شده و صورت‌هايي كه در آنها V1 حذف نشده است، تمايز مي‌گذارند. براي انجام اين پژوهش، تعداد 20 ناواژه با الگوي هجايي C1V1C2V2C3 طراحي شد؛ به‌طوري كه ناواژه‌ها هر 6 واكۀ زبان فارسي را در خود داشتند. ناواژه‌ها پس از توليد و ضبط در نرم‌افزار پرت بازسازي شدند؛ به اين صورت كه واكۀ اول درون هر ناواژه، به‌طور تدريجي طي چندين گام از سيگنال آوايي ناواژه حذف شد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد درك واكه‌هاي خيالي به‌طور نظام‌مند براي تمامي توالي‌هاي C1C2 و تمامي واكه‌هاي فارسي روي نمي‌دهد؛ بنابراين، اين فرضيه كه فارسي‌زبانان هجاهاي حاوي خوشه‌هاي آغازي C1C2 در آغاز ناواژه‌ها را با توجه به محدوديت‌هاي نظام آوايي زبان فارسي به‌صورت توالي‌هاي آوايي C1VC2 درك مي‌كنند، فرضيۀ معتبري نيست.