جستاري در عذرخواهي‌هاي سياسي در ايران

عذرخواهي كنش‌گفتاري اخلاقي است كه پس از ارتكاب خطا از سوي مقصر، براي آرام كردن كسي كه آزرده‌خاطر شده است، ابراز مي‌شود. بلوم‌ـ‌كولكا و اولشتاين (1984) راهبردهاي عذرخواهي را فعل عذرخواهي (ابزار منظورنما)، پذيرش مسئوليت، شرح دليل رويداد/خطا، پيشنهاد جبران و قول/وعدۀترك فعل قلمداد كرده‌اند.اين پژوهش با بررسي عذرخواهي‌هاي انعكاس‌يافتۀ سياستمداران دولتي، مشتمل بر چهار گروه (1. رئيس‌جمهور، معاونان و سخنگويان او، 2. وزرا 3. استانداران و 4. فرمانداران)، در رسانه‌هاي داخلي در پي آن است كه مشخص كند آيا تفاوتي بين عذرخواهي‌هاي اين گروه‌هاي سياسي وجود دارد و با درنظر داشتن اين امر كه از نظر بلوم‌ـ‌كولكا و اولشتاين (1984) دو راهبرد اول نشانه عذرخواهي صادقانه و راستين به‌نظر مي‏آيند، آيا عذرخواهي‌هاي آنها صادقانه است. داده‌هاي پژوهش مشتمل بر 93 نمونه عذرخواهي سياسي است كه از وبگاه‌ها و شبكه‌هاي اجتماعي مختلف گردآوري شده‌اند كه براساس آزمون آماري خي دو بررسي مي‌شوند. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهند عذرخواهي‌هاي سياسي در ايران از الگوهاي يك تا سه حركتي پيروي مي‌كنند و ميان گروه‌هاي سياسي تفاوتي از نظر استفاده از الگوهاي يك و دو حركتي وجود ندارد؛ در الگوهاي سه حركتي، ميان گروه‌هاي سياسي اختلاف معناداري وجود دارد و وزرا بيشتر از از اين الگو استفاده مي‌كنند. مقايسۀ عذرخواهي‌هاي راستين و ديگر عذرخواهي‌ها تفاوت معناداري درهمۀ گروه‌هاي سياسي مشاهده شد.