عنوان مقاله :
تبيين علل ضعفهاي اخلاقي در انديشۀ علامه طباطبايي و مكناتن
پديد آورندگان :
شمسي ، محمد مهدي داﻧﺸﮕﺎه ﭘﯿﺎم نور مركز قم , ضميري ، محمد رضا دانشگاه پيام نور , سعيدي ، علي دانشگاه پيام نور , اسماعيلي ، حسين دانشگاه پيام نور
كليدواژه :
علامه طباطبايي , ديويد مكناتن , انگيزش اخلاقي , ضعف اخلاقي , ضعف اراده
چكيده فارسي :
مك ناتن براساس ديدگاه خاص گرايي و هم چنين وظيفهگرايي (در معناي موردنظر خويش) معتقد است تبيين انگيزش اخلاقي و هم چنين تبيين علل ضعف هاي اخلاقي بايد براساس موقعيتي سنجيده شود كه فعل در آن رخ ميدهد. وي اعتقاد دارد زمانيكه شخص در موقعيت انجام فعل قرار ميگيرد، ميتواند از موقعيت خود، دو نوع درك يعني درك عام و درك محدود داشته باشد. وي درك عام از موقعيت را به افراد بافضيلت نسبت داده و معتقد است اگر شخص به درك عام دست يابد هرگز دچار ضعف اخلاقي نخواهد شد. مك ناتن ضعف اخلاقي را در حوزۀ درك محدود بررسي كرده و عواملي همچون جذابيت فعل غيراخلاقي، غلبۀ احساس بر عقل و قوي بودن ملاحظات غيراخلاقي از ملاحظات اخلاقي را سبب درك محدود از موقعيت و ضعف اخلاقي برميشمارد. از سوي ديگر علامه طباطبايي نيز در شكلگيري مفاهيم اخلاقي، درك شخص از موقعيت را مدنظر قرار داده و همين امر زمينۀ مقايسۀ انديشۀ دو متفكر را در حوزۀ تبيين علل ضعف هاي اخلاقي فراهم آورده است. علامه نيز به دو نوع درك عام و محدود از موقعيت اشاره ميكند. ايشان درك عام را به افراد داراي ايمان قوي اختصاص داده و علت درك محدود را ضعف ايمان، جهالت اختياري، برتر دانستن لذت هاي قواي شهوي و غضبي و ضعف اراده (ناشي از عواطف، ملكات اخلاقي، جو اجتماعي) ميداند. درنتيجه هر دو متفكر در حوزۀ تبيين علل ضعف هاي اخلاقي به دو نوع درك عام و محدود از موقعيت اشاره نموده و درك عام را به افراد بافضيلت اختصاص دادهاند و هم چنين مسئلۀ ضعف اخلاقي را در حوزۀ درك محدود بررسي نمودهاند.
عنوان نشريه :
پزوهش هاي عقلي نوين
عنوان نشريه :
پزوهش هاي عقلي نوين