اثر محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك بر افزايش تحمل به تنش خشكي در گياه اسطوخودوس (Lavandula angustifolia cv. Munstead Organic)

گياه دارويي اسطوخودوس (Lavandula angustifolia) با دارا بودن قابليت اقتصادي و زينتي و كاربرد زياد آن در صنايع آرايشي بهداشتي و دارويي، در سراسر جهان كشت مي‌شود. به‌منظور بررسي اثر محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك بر افزايش تحمل به تنش خشكي در رقم Munstead Organic اين گياه، آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دانشكده توليد گياهي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان در سال‌ زراعي 97-1396 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش در چهار سطح رژيم‌هاي آبياري (شامل 100-90، 80-70، 60-50 و 40-30 درصد ظرفيت ‌زراعي) و محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك در سه سطح (شامل صفر، 15 و 30 ميكرومولار در ليتر) لحاظ گرديد. تجزيه‌وتحليل داده‌ها نشان داد كه بيشترين درصد اسانس با ميانگين 1.18 درصد از كاربرد 15 ميكرومولار اسيدآبسيزيك در شرايط تنش خشكي (آبياري 40-30 درصد ظرفيت زراعي به‌دست آمد. در حالي‌كه بيشترين عملكرد اسانس با ميانگين 0.055 گرم در گياه مربوط به كاربرد 30 ميكرومولار اسيدآبسيزيك در شرايط آبياري 80-70 درصد ظرفيت زراعي بود. همچنين گروه‌بندي اجزاي اسانس نشان داد كه از ميان 26 تركيب شناسايي شده، شش تركيب مونوترپن هيدروكربنه، 10 تركيب مونوترپن اكسيژنه، 6 تركيب سسكوئي‌ترپن هيدروژنه و چهار تركيب سسكوئي‌ترپن اكسيژنه بودند. با افزايش خشكي ميزان تركيبات مونوترپني هيدروكربنه و اكسيژنه كاهش و تركيبات سسكوئي‌ترپني هيدروكربنه و اكسيژنه افزايش يافتند. همچنين نتايج نشان داد كه بالاترين ميزان ليمونن (10 درصد) از كاربرد 15 ميكرومولار اسيدآبسيزيك در آبياري 80-70 درصد ظرفيت زراعي، كامفور (10.47 درصد) و بورنئول (51.58 درصد) از آبياري كامل و عدم كاربرد اسيدآبسيزيك، كاريوفيلن‌اكسايد (7.80 درصد) از كاربرد 30 ميكرومولار اسيدآبسيزيك در آبياري 6050 درصد ظرفيت زراعي و آلفامورولن (24.90 درصد) از كاربرد 30 ميكرومولار اسيدآبسيزيك در شرايط 40-30 درصد ظرفيت زراعي بدست آمد. در كل، يافته‌هاي اين پژوهش نشان داد كه محلول‌پاشي اسيدآبسيزيك در خشكي 40-30 درصد ظرفيت ‌زراعي مي‌تواند سبب افزايش درصد اسانس و تركيبات سسكوئي‌ترپني براي مقابله با شرايط خشكي در گياه اسطوخودوس شود.