بررسي تأثيرپذيري پراكنش گونه‌ي راش جنگل‌هاي هيركاني از عوامل توپوگرافي (مطالعه‌ي موردي: حوزه‌ي آبخيز 51 در استان مازندران)

مطالعه و تعيين وضعيت پراكنش فعلي و آينده گونه‌هاي مهم جنگلي پيش‌نياز و ضرورت برنامه‌هاي حفاظت و نگهداري جنگل‌ها براي ايفاي نقش انكارناپذير آن‌ها در مقابله با تغيير اقليم جهاني، تغيير كاربري اراضي و انواع آلودگي هوا است. هدف مطالعه حاضر تعيين پراكنش گونه راش در جنگل‌هاي شمال ايران تحت تأثير عوامل توپوگرافي بود. براي اين منظور، موقعيت‌هاي پراكنش فعلي اين‌گونه در حوزه آبخيز 51 استان مازندران تعيين و ارتباط بين مؤلفه‌هاي اصلي (شيب،‌ جهت، ‌ارتفاع) و فرعي (رطوبت توپوگرافيك، انحناي سطح و انحناي مقطع) توپوگرافي با استفاده از مدل درخت رگرسيون تقويت‌شده در نرم‌افزار آر مدل‌سازي و تحليل شد. براي ارزيابي مدل از آماره سطح زير منحني (AUC) و آمار واقعي مهارت مرتبط با آستانه (TSS) استفاده شد. براساس نتايج، ميزان سطح زير منحني و مهارت مرتبط با آستانه به ترتيب برابر با 0.82 و 0.63 نشان مي‌دهند كه مدل به‌خوبي توانسته پراكنش اين‌گونه را پيش‌بيني كند. همچنين بر اساس نتايج، پراكنش اين‌گونه بيشتر تحت تأثير متغيرهاي اصلي توپوگرافي (ارتفاع از سطح دريا و درصد شيب) بود و متغيرهاي توپوگرافي (رطوبت توپوگرافيك،‌ انحناي مقطع و انحناي) تأثير كمتري در پراكنش آن داشتند. درواقع، اين‌گونه درشيب‌هاي 20 تا 60 درصد،‌ جهت‌هاي شمالي و شرقي‌ و ارتفاع 500 تا 1500 متر از سطح دريا احتمال حضور بيشتري دارد. اين در حالي است كه رويشگاه‌هاي واقع در اين موقعيت توپوگرافي در سناريوهاي تغيير اقليم در آينده، بيشتر تحت تأثير قرار مي‌گيرند و لذا برنامه‌ريزي و اجراي طرح‌هاي حفاظت براي اين‌گونه در جنگل‌هاي شمال ايران ضروري به نظر مي‌رسد.