ارائه مدلي جهت تخصيص بهينه تخت‌هاي بيمارستان در چارچوب رويكرد صف ماركوفي (مطالعه موردي بيمارستان شهيد فقيهي شيراز)

زمينه و هدف: همانطور كه در بحران كرونا ملاحظه شد، در مواقعي همچون جنگ، بحران‌هاي طبيعي و يا بيماري هاي اپيدميك، شدت ورودي متقاضيان خدمات، تسهيلات درماني را با مشكل ازدحام مواجه مي‌كند. در اين وضعيت با توجه به محدوديت ظرفيت سيستم، پديده صف انتظار متقاضيان خدمت به وجود مي‌آيد و در برخي موارد عدم پذيرش و رد كردن مراجعان رخ مي‌دهد. كاهش مدت زمان بستري بيماران از طريق ارتقاء بهره‌وري عملكرد مي تواند مسأله كمبود تخت‌هاي بيمارستاني را جبران كند. به منظور افزايش بهره وري پرسنل و تجهيزات، نياز به حذف بيكاري‌ها و بهبود زمانبندي خدمات مي‌باشد. يكي از راه هاي دستيابي به اهداف مذكور، بهينه‌سازي توزيع تخت بين بخش‌هاست. در پژوهش حاضر، در قالب يك مدل صف ماركوفي، با توجه به نرخ ورود مراجعان و نرخ خدمت‌دهي، تخت هاي موجود، به بخش ها ي مختلف بيمارستان تخصيص داده مي شود تا حداكثر خدمت‌دهي و حداقل عدم پذيرش بيماران اتفاق افتد. روش پژوهش: پژوهش حاضر، پژوهشي كاربردي است كه در سال 1397 جهت توزيع بهينه تخت‌ها بين 3 بخش بيمارستان شهيد فقيهي شيراز انجام شد. مسأله پژوهش، در قالب يك مدل ماركوفي صف مدلسازي شد و با فرض ورود مراجعان بر طبق زنجيره ماركوف پيوسته، مقدار پارامترهاي مدل شناسايي شد. مدل رياضي حاصل، توسط نرم افزار GAMS 24.1.3 حل گرديد. يافته ها: مدل پيشنهادي، منجر به بهبود در عملكرد بخش ها از منظر كاهش زمان انتظار بيماران، و افزايش تعداد بيماران پذيرش شده گرديد. مدل ارائه شده، عدم پذيرش بيماران را به ميزان 6/8 درصد كاهش داد. با توجه به نرخ مراجعه بيماران به بخش‌ها و نرخ خدمت دهي هر بخش، بر مبناي تحليل حساسيت، تعداد تخت تخصيصي به هر يك از 3 بخش بيمارستان تعيين شد. نتيجه گيري: نظريه صف مي تواند به عنوان ابزاري كاربردي براي تحليل پديده‌هاي سيستم درمان و تعيين مشخصه هاي زمان انتظار، طول صف، ظرفيت سيستم و غيره عمل كند. تخصيص مناسب تخت‌ها بين بخش‌هاي بيمارستان منجر به بهبود كارايي و كاهش عدم پذيرش بيماران مي‌شود كه اين موضوع مي‌تواند در مواقع بحراني و ازدحام مراجعان و نياز به افزايش امكانات، مؤثر واقع شود.