فرايند طراحي: از ايده تا عرضه بر اساس تفكر تأملي و سبكهاي يادگيري در هنرجويان معماري

طراحي معماري يكي از برنامه‌‌هاي درسي هنرجويان معماري است كه در سطوح متفاوتي تدريس مي‌شود و شناسايي عوامل و متغيرهاي مؤثر بر طراحي هنرجويان را مي‌طلبد. انديشمندان ازجمله متغيرهاي تأثيرگذار بر روند و شيوه طراحي را تفكر و سبك‌هاي يادگيري فراگيران مي‌دانند. هدف در پژوهش حاضر بررسي رابطه تفكر تأملي و سبك‌هاي يادگيري با توانايي طراحي هنرجويان بود. روش پژوهش حاضر توصيفي‌ـ همبستگي و جامعه آماري آن شامل كليه هنرجويان رشته نقشه‌كشي معماري هنرستان‌‌هاي پسرانه (سال تحصيلي 13981399) در شهر همدان بود. نمونه مورد نظر در همدان تعداد 120 هنرجوي در دسترس انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در پژوهش شامل پرسش‌نامه سنجش تفكر تأملي كمبر و ليونگ در چهار مؤلفه عادي شدن، فهميدن، تأملي، و انتقادي و پرسش‌نامه سبك يادگيري كلب در چهار مؤلفه سبك يادگيري واگرا، هم‌گرا، جذب‌كننده و انطباق‌يابنده و آزمون ارزيابي طراحي محقق‌ساخته بر اساس كتاب درسي رشته نقشه‌كشي معماري بود. داده‌‌ها با استفاده از روش‌‌هاي آمار توصيفي (ميانگين و انحراف استاندارد) و آمار استنباطي (همبستگي پيرسون و رگرسيون گام‌به‌گام) تحليل شدند. نتايج پژوهش نشان دادند كه بين تفكر تأملي و ميزان توانايي طراحي هنرجويان رابطه وجود دارد؛ به عبارتي با تفكر تأملي و توانايي فكري مي‌توان به پيش‌بيني خوبي براي طراحي معماري دست يافت. همچنين توانايي طراحي و قدرت ترسيم با نوع و سبك يادگيرنده بخصوص سبك يادگيري واگرا ارتباط دارد. بر ‌‌اساس نتايج پژوهش پيشنهاد مي‌شود، جهت تربيت و آموزش هنرجويان معماري در زمينه قدرت ايده‌‌سازي و نهايتاً عرضه و نمايش يك طرح نهايي به زمينه فرايندهاي شناختي ازجمله تفكر و سبك يادگيري توجه جدي شود. به اين معني كه تدوين كتب درسي به گونه‌اي باشد كه پردازش ذهني و آموزش تفكر و شيوه يادگيري را در بر داشته باشد.