تأثير تمرينات اسپارك بر عامل نروتروفيك مشتق از مغز در كودكان داراي اختلال رشدي (نشانگان داون و كم‌توان ذهني)

زمينه و هدف  فاكتور نروتروفيك مشتق از مغز (BDNF) يكي از عوامل مؤثر بر كارايي سيستم عصبي و افزايش فرايندهاي ذهني مي باشد كه مقدار آن با غني‌سازي محيطي به‌طور قابل‌توجهي افزايش مي يابد. بنابراين، هدف پژوهش حاضر، بررسي تأثير يك دوره تمرينات اسپارك بر BDNF در كودكان با نشانگان داون و كم‌توان ذهني آموزش‌پذير بود. مواد و روش‌ها 20 دانش‌آموز پسر با نشانگان داون و 20 دانش‌آموز پسر كم‌توان ذهني 7 تا 9 ساله شهر شيراز، داوطلبانه در اين تحقيق نيمه‌تجربي شركت كردند. آزمودني هاي هر گروه، به‌صورت تصادفي به دو زيرگروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. زيرگروه هاي آزمايش، يك برنامه منتخب اسپارك را به مدت 12 هفته و هر هفته 3 جلسه 45 دقيقه‌اي اجرا كردند. زيرگروه‌هاي كنترل در اين برنامه مداخله‌اي شركت نداشتند. قبل و بعد از تمرينات اسپارك، از تمام آزمودني‌ها (آزمايش و كنترل) نمونه‌گيري خوني از وريد جلو بازويي به‌عمل آمد. پس از جداسازي سرم از پلاسما به روش الايزا، سطح BDNF با استفاده از كيت انساني استبيو فارم ساخت كشور چين با دقت 0/01نانوگرم/ ميلي ليتر اندازه‌گيري شد. يافته ها نتايج آزمون تحليل واريانس با اندازه گيري هاي مكرر نشان داد كه اثر تعاملي گروه*مرحله معنادار مي‌باشد. بررسي‌هاي بيشتر نشان داد در پيش آزمون، تفاوت معناداري بين گروه هاي چهارگانه در سطوح BDNF وجود ندارد. هرچند در پس‌آزمون، هر دو زيرگروه تجربي (كم‌توان ذهني و نشانگان داون) بطور معناداري BDNF  بالاتري نسبت به زيرگروه هاي كنترل داشتند. همچنين، سطح BDNF در زيرگروه‌هاي تجربي از پيش به پس آزمون پيشرفت معناداري نشان داد، در حالي كه در مورد زيرگروه هاي كنترل تفاوت معناداري مشاهده نشد.  نتيجه‌گيري با توجه به نتايج به‌دست‌آمده مي‌توان گفت كه برنامه منتخب اسپارك باعث افزايش سطح BDNF در كودكان داراي اختلال رشدي مي‌شود. هرچند، اين برنامه به‌طور يكساني بر هر دو گروه كم‌توان ذهني و نشانگان داون، تأثيرگذار بوده است.