واكاوي زيست‌بوم دانشگاه كارآفرين در آموزش عالي كشاورزي: كاربرد روش‌شناسي سامانه‌هاي نرم

شناخت و مديريت سازوارشونده تحول نظام هاي دانشگاهي و گذار نسلي آن‌ها؛ به‌دليل تعدد كنشگران و دست‌اندركاران و نيز ابعاد چندگانه و هم‌وابسته؛ نيازمند رويكرد و روش‌شناسي سيستمي است. اين تحقيق دانشگاه پژوهانه به لحاظ هدف كاربردي بوده و در پي تحليل زيست‌بوم دانشگاه كارآفرين در آموزش عالي كشاورزي مبتني بر موردكاوي تجربي است. مورد مطالعه در اين تحقيق، دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان بود كه تلاش نهادمندي را براي گذار به دانشگاه كارآفرين آغاز نموده است. اين تحقيق با بهره گيري از روش شناسي سامانه هاي نرم به انجام خواهد رسيد. اطلاعات مورد نياز از طريق تحليل اسنادي و مصاحبه نيمه‌ساختارمند با نمونه‌اي برگزيده از مديران، اعضاي هيأت علمي، كارشناسان، دانشجويان و دانش‌آموختگان منتخب به دست آمد. با تحليل موقعيت مسئله‌مند، ارائه تصور غني، تحليل كاتوو و تعاريف ريشه اي از زيست بوم دانشگاه كارآفرين به‌عنوان گام‌هاي كليدي مرسوم در فرآيند روش شناسي سامانه هاي نرم، مجموعه‌اي از اقدامات نهادي بهبودگرا براي توسعه زيست‌بوم كارآفريني در دانشگاه پيشنهاد شد. با تحليل روايت كيفي صورت گرفته، ابعاد كليدي زير براي موقعيت ‌مسئله‌مند شناسايي شد: (1) ناكامي دانشگاه در پرورش دانش‌آموختگان كارآفرين براي غنابخشي به بازار كار؛ (2) فقدان برنامه‌مندي راهبردي دانشگاه براي تحول متوازن و توسعه يكپارچه زيرساخت‌ها و رشد همه‌جانبه شاخص‌هاي عملكردي؛ (3) ضعف حكمراني شايسته و يكپارچه آموزش عالي و ناهمگرايي و ناهم‌زماني سطوح اين نظام؛ (4) عدم توسعه منسجم ساختاري براي پيشبرد كارآفريني؛ (5) انگاره نادرست گذار دانشگاهي مبتني بر اولويت‌بخشي به كاركرد كارآفريني به قيمت كم‌رنگ شدن كاركرد و زوال بنيه آموزش و پژوهش دانشگاه؛ (6) چالش شكل‌دهي شبكه اجتماعي نهادي فراگير با محوريت يك دانشگاه درون‌گرا. درس‌هاي آموخته از تجربه موردي حركت يك دانشگاه در مسير كارآفرينانگي با چشم‌انداز تحقق زيست‌بوم دانشگاه كارآفرين، مبين لزوم گذر از چالش‌هاي متعدد به هم ‌مرتبط است.