مطالعه تطبيقي صورت هاي فلكي بروج دوازده گانه در نسخ مصور «المواليد» و «صورالكواكب الثابته»

A Comparative Study of the Twelve Forms of the Constellations of Borouje in the Illustrated Versions of Al-Mawalid and Surah Al-Kawakib Al-Sabetah

در طول تاريخ، انسان پيوسته در پي يافتن دلايلي براي توضيح رويدادهاي جهان پيرامون خود بوده و آسمان را يكي از اصلي ترين عوامل وقوع اين رويدادها مي انگاشت؛ ازاين رو كنجكاوي در افلاك و جستجو در راز كيهان، قدمتي به درازاي حضور بشر بر روي كره خاكي دارد. ظهور دين مبين اسلام و گرايش خلفاي اسلامي به علم نجوم و نجوم احكامي سبب رشد و توسعه اين شاخه از علوم طبيعي به ويژه در فاصله قرن 3 تا 9 هجري شد. در پژوهش حاضر مفاهيم و باورهاي نجومي در دوران اسلامي شناسايي و استخراج گشته و جهت تطبيق با نقوش نجومي دو نسخه مصور «صور الكواكب الثابته» (820ه.ق) اثر عبدالحمن صوفي كه نسخه اوليه آن متعلق به قرن 4 ه.ق بوده و «المواليد» (700ه.ق) اثرابومعشر بلخي بررسي شده است. پژوهش حاضر كيفي و به لحاظ هدف، نظري است. داد ه هاي اين پژوهش بر پايه اطلاعات كتابخانه اي و پايگاه هاي اطلاعاتي علمي بوده و روش ارايه آن توصيفي و تحليلي با رويكردي تطبيقي است. مهم ترين پرسش هاي پژوهش حاضر عبارتند از: 1. مولفه هاي احكام نجومي دوران اسلامي چيست و انواع صورت هاي فلكي با چه ويژگي هايي در دو نسخه مصور صورالكواكب و المواليد تجسم يافته اند؟ 2. تا چه ميزان نقش صورفلكي بروج دوازده گانه در نسخ ياد شده به لحاظ تجسمي بر هم انطباق داشته است؟ بنا بر يافته هاي پژوهش، صورفلكي به دو دسته ي بروج دوازده گانه و سيارات هفت گانه تقسيم مي شوند كه اين صورت ها در دو كتاب نام برده از تنوع برخوردار بوده و كاملا منطبق بر هم نيستند و بعضا به اقتضاي سليقه هنرمند تغييراتي در آن ها صورت گرفته است.

Throughout history, man has been constantly looking for reasons to explain the events of the world around him and considered the sky to be one of the main factors in the occurrence of these events; Therefore, curiosity in the heavens and searching for the secret of the universe is as old as the human presence on earth. The emergence of Islam and the tendency of Islamic caliphs to astronomy and astronomy led to the growth and development of this branch of the natural sciences, especially between the 3rd and 9th centuries AH. In the present study, astronomical concepts and beliefs in the Islamic era have been identified and extracted, and in order to match the astronomical motifs, two illustrated copies of "Types of Al-Kawakab Al-Sabetah" (820 AH) by Abdul Haman Sufi The original version belongs to the 4th century AH and "Al-Mawlid" (700 AH) has been studied by Balkhi Publishing House. The present study is qualitative and theoretical in terms of purpose. The data of this study are based on library information and scientific databases and its presentation method is descriptive and analytical with an adaptive approach. The most important questions of the present study are: 1. What are the components of the astronomical rules of the Islamic era, and with what characteristics are the types of constellations embodied in the two illustrated versions of Surah Al-Kawakib and Al-Mualid? 2. How much Has the role of the Twelve Tornadoes in the above-mentioned versions been visually matched? According to the research findings, Surfelki is divided into two categories: the twelve Boroughs and the weekly planets. According to the artist's taste, changes have taken place in them.