ارزيابي امكان نشاكاري و توليد بنه زعفران در محيط كاشت بدون خاك

كشت زعفران در محيط بدون خاك به عنوان روشي بالقوه جهت افزايش وزن بنه‌هاي دختري قابل ارزيابي است. در اين محيط احتمالاً بتوان بنه‌هاي ريز فاقد توان گلدهي و نيز بنه‌هايي كه در محيط كنترل شده توليد گل كرده‌اند را از طريق بهبود خصوصيات فيزيكيِ بستر كاشت و نيز تغذية مناسب به وزن كافي رساند. در اين راستا، در پژوهشي گلداني اثر وزن بنه (2 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 8 و 8 تا 10 گرم) و مصرف سوپرجاذب (صفر و 4 گرم در گلدان) به‌صورت آزمايش فاكتوريل در بستر كاشت پرليت، در اتاقكي روباز بر رشد رويشي زعفران بررسي شد. سوپرجاذب با هدف افزايش توان نگهداري آب و عناصر غذايي در بستر كاشت پرليت، به عنوان يكي از فاكتورهاي آزمايشي مورد بررسي قرار گرفت. اثر ساده و متقابل فاكتورهاي آزمايشي بر بيشتر صفات مرتبط با رشد رويشي زعفران مانند تعداد و وزن بنه‌هاي دختري، وزن بنة دختري اصلي، تعداد ريشة انقباضي و رشد برگ معني‌دار بود (P≤0.01). با افزايش وزن بنة مادري، رشد برگ و بنه‌هاي دختري بهبود يافت. مصرف سوپرجاذب اثر مثبتي بر صفات مرتبط با رشد برگ و بنه‌هاي دختري نداشت. بيشترين تعداد بنة دختري و وزن بنه دختري اصلي در شرايط كاشت بنه‌هاي مادري درشت (به‌ترتيب 5.6 بنه و 0.34 گرم) و عدم مصرف سوپرجاذب (به‌ترتيب 3.45 بنه و 0.27 گرم) حاصل شد. توليد ريشه‌هاي انقباضي (حدود 0.5 ريشه به ازاي هر بنة دختري)، خشك شدن زودهنگام اندام هوايي (در اوايل فررودين) و عدم تخصيص كامل ذخاير بنة مادري به رشد رويشيِ گياه، از مشاهدات اين آزمايش بود. پيامد اين اتفاقات، رد فرض آزمايش مبني بر امكان افزايش وزن بنه‌هاي دختري زعفران در بستر كاشت پرليت بود. استفاده از بسترهاي كاشت تركيبي، اصلاح مديريت تغذيه و استفاده از محيط‌هاي كاشت سربسته، احتمالاً بتواند با رفع نواقص اين پژوهشِ ابتدايي، نتايج مطلوب‌تري را ايجاد نمايد.