تهيه و رواسازي كتابچه آموزشي براي بهبود عملكرد آكيوپيشن مراقبان اصلي افراد مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس

هدف: مراقبت از يك فرد مبتلا به ام‌اس مي‌تواند بر عملكرد آكيوپيشن مراقبان در حوزه‌هاي مختلف مثل شغل، استراحت و خواب و مشاركت‌هاي اجتماعي تأثيرگذار باشد. آموزش به مراقبان بخشي از فرايند توان‌بخشي را شامل مي‌شود. مراقبان اصلي براي ايفاي نقش مراقبتي خود نياز به دانش و اطلاعات دارند. اگرچه آموزش‌هاي چهره به چهره مفيدند، اما داراي محدوديت‌هايي هستند. مثلاًً مراقب براي دريافت اطلاعات و مداخلات بايد به يك مركز خاص مراجعه كند كه خيلي از اوقات اين كار وقت‌گير بوده و ممكن است آن‌ها را در انجام نقش‌هاي ديگر از جمله نقش شغلي دچار مشكل نمايد. از آموزش‌هاي نوشتاري در حوزه سلامت، به عنوان مكمل يا تقويت‌كننده آموزش كلامي استفاده مي‌شود تا اثرگذاري آن را به حداكثر برسانند. اين آموزش‌ها در افزايش دانش، خودمديريتي و تعهد به درمان نقش مهمي ايفا مي‌كنند. زماني كه متخصصان سلامت و خدمات سلامت به راحتي در دسترس مراقبان نباشند، ابزارهاي نوشتاري براي آموزش در حيطه سلامت مي‌توانند تا حدي جواب‌گوي سؤالات و نيازهاي آن‌ها باشند. اين روش همچنين مي‌تواند در كاهش هزينه‌هاي مربوط به خدمات‌رساني سلامت براي مراقبان، كمك‌كننده باشد. بنابراين هدف از مطالعه حاضر، تهيه و رواسازي ظاهر و محتواي كتابچه آموزشي براي بهبود عملكرد آكيوپيشن مراقبان اصلي افراد مبتلا به مالتيپل اسكلروزيس (ام‌اس) بود. روش بررسي: مطالعه حاضر از نوع روش‌شناسي بود كه در آن كتابچه آموزشي در سه فاز طراحي و رواسازي شد: 1. استخراج محتواي كتابچه آموزشي از يك مطالعه بسترزاد مرتبط با مراقبان اصلي افراد مبتلا به ام‌اس و چالش‌هايي كه در امر مراقبتي، با آن‌ها مواجهه بودند؛ تهيه پيش‌نويس اوليه كتابچه آموزشي، 2. بررسي روايي ظاهر و محتواي كتابچه توسط 22 متخصص سلامت در حوزه‌هاي مرتبط با بيماري ام‌اس و 3. بررسي روايي ظاهر و محتواي كتابچه توسط 22 مراقب اصلي افراد مبتلا به ام‌اس؛ تهيه نسخه نهايي و روايي‌شده كتابچه آموزشي. شاخص روايي محتوا در سطح آيتم مساوي يا بيشتر از 0/78 و شاخص روايي محتوا در سطح مقياس مساوي يا بيشتر از 0/9، ملاك روايي كتابچه در فاز دوم و سوم در نظر گرفته شد. همچنين از آزمون دوجمله‌اي براي بررسي پايايي آماري شاخص روايي محتواي آيتم‌ها، با در نظر گرفتن سطح معني‌داري 0/05 و نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) 0/8 استفاده شد. يافته‌ها: بعد از ارسال و تحويل پيش‌نويس پرينت‌شده نسخه اول كتابچه آموزشي به متخصصان و مراقبان مشاركت‌كننده به عنوان داور، حداقل مقدار ICVI و مقدار SCVI براي آيتم‌هاي مقياس طراحي‌شده جهت بررسي روايي ظاهر و محتواي كتابچه، از نظر متخصصان مشاركت‌كننده به ترتيب برابر با 0/9 و 0/97 بود. همچنين حداقل نسبت توافق مشاهده‌شده آزمون دوجمله‌اي براي آيتم‌ها در اين متخصصان برابر با 0/9 بود كه اين مقدار، بيشتر از نسبت توافق مورد انتظار (نسبت آزمون) (0/8) بود. مقادير I-CVI، مقدار S-CVI و نسبت توافق مشاهده‌شده بين مراقبان مشاركت‌كننده نيز همگي برابر با يك بود. متخصصان و مراقبان مشاركت‌كننده، كتابچه آموزشي را مثبت ارزيابي كردند و نظرات تكميلي آن‌ها در مورد ظاهر و محتواي كتابچه در نسخه نهايي لحاظ شد. نتيجه‌گيري: كتابچه آموزشي ذكرشده داراي روايي ظاهر و محتواي قابل قبولي است و متخصصان توان‌بخشي مي‌توانند از آن در فرايند مداخلات توان‌بخشي مراقبان اصلي افراد مبتلا به ام‌اس استفاده نمايند. توصيه مي‌شود مطالعات ديگري براي بررسي اثربخشي اين كتابچه آموزشي بر كيفيت زندگي مراقبان اصلي افراد مبتلا به ام‌اس، طراحي و اجرا شود.