اجزاي عملكرد و عملكرد كمي و كيفي گياه دارويي خارمريم (Silybum marianum L.) تحت كاربرد نهاده‌هاي آلي و زيستي

اهداف: اين پژوهش به منظور بررسي اثر كاربرد كودهاي آلي و زيستي بر عملكرد، اجزاي عملكرد، درصد روغن و سيليمارين خارمريم انجام گرديد.   مواد و روش ها: آزمايش به‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در دانشكده كشاورزي دانشگاه مراغه در سال 1395 اجرا گرديد. عامل اول كود آلي در سه سطح بدون كاربرد (شاهد)، 20 تن در هكتار كود دامي و 15 تن در هكتار ورمي كمپوست و عامل دوم شامل روش كاربرد كود زيستي سوپرنيتروپلاس در چهار سطح عدم مصرف، بذرمال (تلقيح بذور) ، كودآبياري (سرك) و بذر مال + كودآبياري بودند.   يافته ها: بيشترين عملكرد كاپيتول و عملكرد بيولوژيكي با كاربرد كود دامي به دست آمد. تعداد دانه در كاپيتول و وزن هزاردانه با كاربرد هر دو نوع كود دامي و ورمي كمپوست نسبت به شاهد افزايش معني دار نشان دادند. بيشترين عملكرد دانه (160.2 گرم در مترمربع) و درصد روغن (17.52 درصد) با كاربرد ورمي كمپوست و بيشترين عملكرد روغن (27.9 گرم در مترمربع) با كاربرد كود دامي به دست آمد كه به ترتيب نسبت به شاهد افزايش هاي 31، 7.8 و 39.7 درصدي داشتند. هر سه روش كاربرد سوپرنيتروپلاس نسبت به شاهد افزايش معني داري بر درصد روغن دانه داشتند. حداكثر تعداد كاپيتول و وزن هزاردانه با روش تلفيقي كاربرد سوپرنيتروپلاس (بذرمال + كودآبياري) به دست آمد. بيشترين عملكرد دانه (159.4 گرم در مترمربع)، درصد روغن (7/ 17 درصد) و عملكرد روغن (28.7 گرم در مترمربع) با كاربرد روش تلفيقي بدون تفاوت معني دار با روش كودآبياري و بذرمال به دست آمد كه نسبت به شاهد به ترتيب 24.9، 12.5 و 41.9 درصد افزايش نشان دادند. بيشترين درصد سيليمارين با كاربرد ورمي كمپوست و سطوح مختلف سوپرنيتروپلاس بدون تفاوت معني دار با يكديگر (به طور متوسط 6.2 درصد) به دست آمد كه نسبت به عدم كاربرد كود آلي و زيستي (شاهد) به‌طور متوسط 79.8 درصد افزايش نشان دادند.   نتيجه گيري: كاربرد كودهاي دامي و ورمي كمپوست و كاربرد سوپرنيتروپلاس به صورت بذرمال و يا كودآبياري باعث بهبود اجزاي عملكرد، عملكرد دانه، درصد روغن و سيليمارين در خارمريم مي شود.