اثرات خاك‌ورزي حفاظتي بر كارايي فني گندم‌كاران در شهرستان دزفول

اهداف: پژوهش حاضر با هدف تحليل اثرات پذيرش تكنولوژي خاك ورزي حفاظتي بر ميزان و احتمال وقوع كارايي فني انجام گرديد.مواد و روش ها: براي دستيابي به هدف تحقيق، از مدل دو مرحله‌اي هكمن استفاده شد. از داده هاي مقطعي در سال زراعي 95-1394 استفاده شد. داده ها از طريق تكميل پرسشنامه از 168 توليدكننده گندم به روش نمونه‌گيري تصادفي خوشه اي چند مرحله اي در شهرستان دزفول جمع آوري شد.يافته ها: نتايج تحليل مالي نشان داد كه خاك ورزي حفاظتي در مقايسه با روش خاك ورزي مرسوم عملكرد و سود ناخالص در هر هكتار را به ترتيب 20.22 و 21.44 درصد افزايش مي دهد. ميانگين كارايي فني در بين زارعين مورد بررسي نيز 0.78 است. همچنين، نتايج نشان داد از نظر تكنولوژي توليد و مديريت، اختلاف كارايي فني ميان كارآمدترين و ناكارآمدترين توليدكننده 0.43 است. علاوه بر اين، متغيرهاي پذيرش تكنولوژي خاك ورزي حفاظتي، نسبت موجودي ماشين هاي مخصوص كشت حفاظتي در هر روستا، سابقه كشاورزي، ميزان آب مصرفي و سطح تحصيلات اثر مثبت و متغيرهاي نيروي كار و فاصله از روستا اثر منفي و معني داري بر كارايي فني گندمكاران دارند. متغير پذيرش تكنولوژي خاك ورزي حفاظتي با اثر نهايي 0.48 واحدي نيز بيشترين اثر را بر افزايش كارايي فني دارد. همچنين به طور ميانگين كارايي فني توليدكنندگاني كه اقدام به استفاده از تكنولوژي هاي خاك ورزي حفاظتي كرده اند به ميزان 0.35 از ساير واحدها بزرگ‌تر است. نتيجه گيري: با افزايش استفاده از تكنولوژي خاك ورزي حفاظتي و فراهم آوردن ماشين هاي مخصوص اين نوع تكنولوژي، احتمال افزايش كارايي فني توليد گندم وجود دارد. با توجه به اقتصادي تر بودن كشت به روش خاك‌ورزي حفاظتي نسبت به خاك ورزي مرسوم و وجود رابطه مثبت و معني دار بين متغير پذيرش تكنولوژي خاك‌ورزي حفاظتي و كارايي فني توليد گندم، مي‌توان با افزايش اطلاعات و آگاهي كشاورزان نسبت به مزاياي كشت خاكورزي حفاظتي و اعطاي تسهيلات به كشاورزان براي پذيرش اين تكنولوژي، كشاورزان را به سمت استفاده از تكنولوژي‌هاي خاك ورزي حفاظتي ترغيب نمود.