تفسير و تحليل معنايي پيشوند فعلي تاريخي پر/por/par/، بر پايه متون زبان و ادبيات فارسي

پيشوند فعلي پر /par/por/: و شكل هاي تغيير يافته آن (فر، فل) در فعل هاي يك پيشوندي پرستيدن، فرمودن و فعل هاي دو پيشوندي پراگندن، پراكندن، فلخميدن وفرغانيدن، يكي از ده ها پيشوندي است، كه به اوّل مصدرهاي ساده در زبان فارسي و ديگر زبان هاي ايراني، از زبان ايراني باستان تاكنون افزوده شده و معني خاصي را به فعل افزوده است، امّا با گذر زمان و سير تحول طبيعي زبان فارسي و عامل مهم تر، انتقال مركزيت فرهنگي و سياسي زبان فارسي از خاستگاه آن در خراسان و فرارودان به مركز و غرب ايران (عراقِ عجم، آذربايجان و فارس) كه عامّه مردم به زبان هايي غير از فارسي تكلم مي كردند، و فقط خواص علما، شاعران و نويسندگان دوزبانه كه فارسي را به عنوان زبان رسمي، آموزشي و ادبي آموخته بودند، بسياري از مصدرهاي پيشوندي، ناشناخته مانده و به كاربرد مصطلح و معمول آن ها در متون رسمي، ادبي و تاريخي بسنده شده است، مصدرهاي ساده ستيدن (پرستيدن)، مودن (فرمودن)، گندن (آگندن، پراگندن)، ميدن (خميدن، فلخميدن)، نيدن (غانيدن، فرغانيدن)، حتي در خراسان مهجور و متروك گرديده است. جستجوي پيشوند تاريخي «پر /par/،/por/» در متون مكتوب زبان فارسي و ديگر زبان ها و گويش هاي ايراني (مرده و رايج) و حتي همسايه (حوزه زبان سانسكريت) و گردآوري اطلاعت و تفسير و تحليل آن، اين واژه را  كه صاحب نظران، در مقوله حرف انگاشته اند، به واژه اي مركب از ريشه فعلي و پسوند (ر) ارتقاء داده است، و همچنين ده ها پيشوند تاريخي ديگر نيز ارزش جستجو و پژوهش را دارند.