ريزازديادي گونه شاه بلوط (Castanea sativa Mill.) تحت تأثير تنظيم كننده هاي رشد گياهي در شرايط درون شيشه اي

گونه شاه بلوط به عنوان يك گونه جنگلي بومي و ارزشمند در برخي از رويشگاه هاي جنگلي استان گيلان ظاهر مي شود كه به دليل فقدان زادآوري طبيعي و وجود مشكلات اقتصادي اجتماعي و همچنين بيماري هاي زنگ زدگي و سوختگي، مساحت توده هاي آن در حال كاهش است؛ لذا ازدياد غيرجنسي آن از طريق روش هاي كشت بافت مي تواند در حفاظت از اين گونه مؤثر بوده و از انقراض آن جلوگيري نمايد. مطالعه حاضر با هدف استفاده از روش ريزازديادي جهت توليد گياهچه كامل شاه بلوط و شناسايي بهترين ريزنمونه و تنظيم كننده رشد گياهي انجام شد. بدين منظور ابتدا بذور از رويشگاه ويسرود جمع آوري، ضدعفوني و در آب جوش خيسانده شد و در محيط كشت B5 كشت و پس از سبز شدن از بذور جوانه زده ريزنمونه تهيه شد. ريزنمونه هاي برگ، ساقه و ريشه از گياهچه هاي درون شيشه اي شاه بلوط تحت القاء سيتوكينين ها (TDZ و BA) با غلظت هاي 0/02، 0/2، 1 و 2 ميلي گرم در ليتر و اكسين ها (IBA، NAA و IAA) با غلظت هاي 0/1، 0/2، 1 و 2 ميلي گرم در ليتر در محيط كشت B5 قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بهترين واكنش از ريزنمونه ي برگ حاصل شده و TDZ (0/2 ميلي گرم در ليتر) و IBA (2 ميلي گرم در ليتر) به ترتيب بيشترين درصد توليد كالوس شاخه (32/4 درصد) و ريشه زايي (80 درصد) را داشتند. زنده ماني گياهچه هاي بدست آمده در محيط بيرون از آزمايشگاه 80 درصد بود. با توجه به اهميّت گونه شاه بلوط از نظر اقتصادي و زيست محيطي، نتايج اين مطالعه مي تواند در راستاي كاربرد مديريت احيايي جهت حفاظت، توسعه و جلوگيري از انقراض اين گونه مؤثر واقع شود.