سامانه‌هاي امنيتي – انتظامي ساساني‌ها در دره تخت‌چان پلدختر و نگاهي به دره سَيْمَرِه

قلعه‌ها از بناهايي است كه در دوره ساسانيان از ملزومات شهرسازي محسوب مي شده و به‌عنوان سازه‌اي دفاعي امنيتي و محل حكمراني بوده كه عموماً در ارتفاعات ساخته مي‌شدند. شرايط طبيعي و جغرافيايي در ساخت اين آثار بيشترين تأثير را داشته است. به گونه اي كه اين بناها، معمولاً مشرف بر جلگه ها و راه هاي ارتباطي احداث مي‌شدند. وضعيت خاص رشته‌كوه‌هاي غرب كشور ايران به‌ويژه استان لرستان سبب شده تا شاهراه هاي ارتباطي آن از روزگاران باستان تاكنون چندان تغيير مسير نيابد. در همين راستا، طي بررسي در شرق پل‌دختر، به تعدادي سازه و قلاع (سَروگل و سَروناز) برخورد شد كه تركيبي از قلوه سنگ، خاك رس و آهك بودند. هدف اين پژوهش، بررسي سازه‌هاي امنيتي دفاعي ساسانيان در محدوده دره تخت چان است كه قلعه هاي ايجاد شده در دره سَيْمَرِه را مورد بررسي قرار داده است. روش بررسي پژوهش به صورت توصيفي تحليلي و جمع آوري اطلاعات به دو روش ميداني و كتابخانه اي است. نويسندگان پژوهش با توجه به نوع معماري سازه ها و قلاع، بهره‌گيري از روايت هاي شفاهي و كتب تاريخي، راه هاي مهم باستاني و ديگر قلعه هاي منطقه به اين نتيجه رسيده‌اند كه اين نوع سازه ها و قلاع متعلق به ساسانيان مي‌باشد. همچنين نتايج يافته ها نشان مي‌دهد كه عملكرد قلعه‌هاي يافت شده در دره تخت چان از اقدامات ساسانيان براي دفاع از امنيت شهرهايشان بوده كه در حوزه اي ايجاد شده اند كه در مسير شاهراه هاي باستاني بوده است.