چكيده فارسي :
حبوبات كه دومين گروه مهم محصولات زراعي پس از غلات به شمار مي روند، يكي از منابع مهم پروتئيني در بسياري از كشورهاي درحال توسعه و توسعه يافته محسوب مي شوند. يكي از ابعاد ايجادكننده مزيت مضاعف براي حبوبات ديم، هزينه توليد كم آن در مقايسه با بسياري از محصولات ديگر است كه اين گروه محصولي را جزو محصولات حايز اهميت در كشاورزي كم نهاده قرار داده است. در سال زراعي 94-1393، حدود 712 هزار هكتار معادل 6/26 درصد سطح برداشت محصولات زراعي كشور مربوط به حبوبات بوده است كه از اين مقدار، نخود زراعي با سطح برداشت 463 هزار هكتار، بيشترين سطح برداشت حبوبات را به خود اختصاص داده است. كشت سالانه 451 هزار هكتار نخود ديم به حدود 45000 تن بذر گواهي شده نياز دارد كه بر اساس استاندارد ملي گواهي بذر نخود بايد ضمن برخورداري از قوه ناميه و خلوص فيزيكي و ژنتيكي استاندارد، ميزان آلودگي آن به بيماري برق زدگي نخود در مزرعه و آزمايشگاه به ترتيب حداكثر 2 و 1 درصد باشد. اين در حالي است كه ميزان بذر گواهي شده نخود در سال 1395 حدود 138/8 تن بوده است. به بيان ديگر كشور در سال 1395 در شرايطي قرار داشته كه ضريب نفوذ بذر گواهي شده نخود در آن حدود 0/3 درصد بوده است. بنابراين در شرايط حاضر عليرغم تلاش هاي مؤسسه تحقيقات ثبت و گواهي بذر و نهال جهت حفظ و ارتقاي خلوص فيزيكي، قوه ناميه و خلوص ژنتيكي بذر گواهي شده نخود، كنترل و گواهي بذر اين محصول هم از نظر كمي (پايين بودن ضريب نفوذ بذر گواهي شده) و هم از نظر كيفي (پالايش هسته اوليه) با چالش هاي جدي مواجه است.
چكيده لاتين :
Pulses which are second most important crop after cereals, counted for one of the important protein sources in most of the developed and developing countries. One of the dimensions that double merit of pulse crops is low production input compared to the other crop plants. During 2014-15, 712 thousand hectares of arable area (6.26 percent of harvested area) has allocated to the pulse crops production in Iran. From total harvested area, chickpea standing first with 463 thousand hectares. Sowing 450 thousand hectares of chickpea, needs 45000 tones of certified seed annually, which according to the national standards of chickpea seed certification it should have standard seed germination, physical and genetic purity as well as, rate of Ascochyta blight infection less than 2 and 1 in the field and Lab, respectively. This is while; total certified seed of chickpea in 2016 was 138.8 tones. In the other word, during 2016, penetration index of certified seed of chickpea was about 0.3 percent. Therefore, at present despite of efforts of SPCR Institute for maintenance and improvement of physical purity, seed germination and genetic purity of certified seed of chickpea, seed control and certification of this crop both quantitatively (low penetration index of certified seed) and qualitatively (refining of seed preliminary nucleus) challenged.
