ايجاد و توسعه پلاتهاي آزمايشي آلوده به Fusarium oxysporum f.sp lentis قارچ عامل پژمردگي عدس، براي شناسايي منابع مقاومت در ژرم پلاسمهاي بين المللي و پيشرفته

Establishment and development of wilt sick plot, to identify resistant sources of lentil to wilt disease, caused by Fusarium oxysporum f.sp. lentis in dry-land areas

قارچ Fusarium oxysporum f.sp. lentis از عوامل بيماريزاي ريشه و ساقه عدس است كه در تمام مراحل رشدي گياه، اعم از جوانه زني بذر، گياهچه و گياه كامل به ميزبان حمله ميكند و باعث پوسيدگي بذر، مرگ گياهچه، پژمردگي و پوسيدگي ريشه و ساقه مي شود. در اين تحقيق به منظور شناسايي منابع مقاومت به قارچ F. oxysporum f.sp. lentis عامل پژمردگي و زردي عدس، حدود 44 ژرم پلاسم بين المللي و پيشرفته عدس همراه با يك شاهد حساس در طول سالهاي زراعي 96 - 1393 در پلاتهاي آزمايشي آلوده (Sick plot) ، ايستگاه تحقيقات ديم سرارود )كرمانشاه( مورد ارزيابي قرار گرفتند. جهت تداوم و توسعه پلاتهاي آزمايشي آلوده به قارچ عامل بيماري، مقادير زيادي از بوته هاي آلوده و داراي علائم بيماري پژمردگي، پس از خرد شدن به قطعات كوچك، بطور يكنواخت در تمام سطح پلات مورد آزمايش پخش گرديدند و بوسيله ديسك بطور يكنواخت با خاك مزرعه مخلوط گرديدند. همچنين از كشت جدايههاي خالص شده فوزاريوم و تكثير آنها بروي دانههاي گندم اتوكلاو شده و مخلوط ماسه و آرد ذرت براي آلودگي بيشتر پلات استفاده گرديد. پس از كاشت و مشاهده علائم بيماري، ارزيابي لاينها در سه مرحله با استفاده از مقياس نمرهاي ) 5 - 1 ،) 1 - مقاوم داراي 1 / 0 تا 20 % آلودگي، 2 نسبتا"مقاوم - 1 / 20 تا 40 % آلودگي، 3 نسبتا" حساس - 1 / 40 تا 60 % آلودگي، 4 حساس - 1 / 60 تا 80 % آلودگي، 5 خيلي حساس - 1 / 80 تا 100 آلودگي انجام گرفت. نتايج حاصله نشان داد كه 19 لاين مقاوم (Resistant) ، 12 لاين نسبتا" مقاوم (Moderatly Resistant) ، 7 لاين نسبتا" حساس (Moderatly Susceptible) ، 6 لاين حساس (Susceptible) و رقم شاهد نيز خيلي حساس (Highly Susceptible) بود. واكنش نسبتا" متفاوت لاينهاي مورد آزمايش در مناطق مورد آزمايش، دلالت بر تنوع بيماريزايي جدايههاي قارچ عامل بيماري پژمردگي نخود را دارد

Lentil (Lens culinaris Medik.) is one of the most important food legume crops in the farming and food systems of many countries in the world including Iran. The productivity of lentil is affected by a number of biotic and abiotic stresses of which Fusarium wilt (Fusariumoxysporum f.sp. lentis) is the most important yield-limiting factor in West Asia, South Asia, North and East Africa.The disease appears in the field in patches at both seedling and adult stages.The main aim of this research was establishment a Fusarium Sick Plot, to identify new resistance sources of Lentil to fusarium wilt; through Iran-ICARDA collaboration. In order to establish wilt disease, the plothas been cropped in the previous years with a highly susceptible cultivar of lentil. Many wilted plants were collected and chopped into small pieces and incorporated into the plot uniformly by discing. The steps were repeated in the next seasons for 5 years to increase the inoculum level to make infection with more than %90 wilt. After wilt sick plot preparation, a collection of 44 international and advanced lentil genotypes were evaluated for FW resistance. The experiment materials were sown in March 2014-2017. Each entry was planted in two rows with 3 m long, Susceptible check was sown after every two entries as spreader-indicator. Wilt scores were measured using a 1–5 scale on infected plants from each plot. The germplasm that scored 1– were considered resistant (R) (0.1 to 20%); 2– as moderately resistant (MR) (20.1 to 40%); 3– as moderately susceptible (MS) (40.1 to 60%); 4 –as susceptible (S) (60.1 to 80%), and 5– as highly susceptible (HS) (80.1 to 100%). The results showed that 19 lines were resistant, 12 lines were moderately resistant, 7 lines were moderately susceptible, 6 lines were susceptible and thesusceptible check was highly susceptible.