نظريه‌ پسااستعماري به مثابه‌ رويكردي براي مطالعات تطبيقي هنر

مطالعات تطبيقي هنر، به عنوان يك گونه‌ مطالعاتي سهم زيادي از مطالعات حوزه‌ پژوهش هنر را به خود اختصاص داده است. همين مهم نيز تحقيق و پژوهش در شناسايي چارچوب‌هاي نظري آن را، ايجاب مي‌كند. هدف اين مقاله معرفي يكي از چارچوب‌هاي نظري سودمند در مطالعات تطبيقي هنر است. در اين نوشتار با بهره‌گيري از روش توصيفيتحليلي و داده‌هاي برآمده از مطالعات كتابخانه‌اي، ضمن معرفي نظريه‌ پسااستعماري، نحوه‌ بهره‌گيري از اين رويكرد پژوهشي و نيز ره‌آوردهاي به كار بستن ملاحظات و انگاره‌هاي آن در مطالعات تطبيقي هنر تشريح گرديده است. ادوارد سعيد با كاربست اصطلاح «شرق‌شناسي» و تعميم و توسيع آن، مجموعه‌ بزرگي از آثار هنري و ادبي غربي را در تحكيم ساخت سياسي مبتني بر اعمال سلطه مؤثر مي‌شمارد و از اين رهگذر از بافت فرهنگي استعمار غرب پرده برمي‌دارد. در زمينه‌ مطالعاتي نقد هنري و در مواجهه‌ غربيان با آثار هنري مشرق‌زمين مي‌توان اين زاويه‌ نگاه شرق‌شناسانه را به وضوح ديد. در حكم نتيجه‌ بحث، لزوم كاربست چارچوب نظري پسااستعماري در مطالعات تطبيقي هنر، براي برگذشتن از مرزهاي تنگ مطالعه‌ شرق‌شناسانه‌ آثار هنري و فرهنگي آشكار مي‌شود و به اين ترتيب امكان گفت‌وگوي آزاد و برابر ميان هنرها و فرهنگ‌هاي اقصاي عالم، فارغ از پيش‌انگاشته‌ها و قضاوت‌هاي ايدئولوژيك، نمودار مي‌گردد.