جلوه‌گري‌هاي نوستالژيكي نفثه‌المصدور در قياس با تاريخ جهانگشا

«نوستالژي» يكي از مباحث مطرح در نقد آثار ادبي از منظر روان‌شناسي است و در اصطلاح، عبارت است از احساس دلتنگي و حسرت نسبت به گذشته‌ها و خاطرات خوشي كه اكنون از دست ‌رفته است. اين مقوله از ديرباز در آثار ادبي به دلايلي از جمله، تغيير اوضاع سياسي و اجتماعي انعكاس ويژه‌اي دارد. از جمله نويسندگاني كه در كتابش دغدغه‌هاي نوستالژيك ديده‌مي‌شود، نسوي، مؤلف نفثۀالمصدور است، چراكه مخاطب تنها با خواندن چند سطري از اثرش به كلام پرسوز و ‌گداز و حسرت‌هاي وي پي‌مي‌برد. تاريخ جهانگشا نيز اثري‌ است كه كم‌وبيش اين حس در آن راه ‌يافته و گويا نويسندۀ آن، جويني، ضمن شرح گزارش‌هاي تاريخي خود به بيان حسرت‌هاي خويش و جامعه نيز مي‌پردازد. اين پژوهش در نظردارد كه با روش توصيفي تحليلي، برجسته‌ترين زمينه‌هاي پيدايش نوستالژي را در اين دو اثر بيايد. به نظر مي‌رسد نوستالژي در آثار ادبي از راه مؤلفه‌هاي زباني به ظهور مي‌رسد. اين جُستار نشان داده ‌‌است كه نوستالژي در نفثۀالمصدور نمود بيشتري دارد، چراكه شاخصه‌هاي زباني، نقش مهمي در تقويت رويكرد نوستالژيكي آن دارد و مي‌توان گفت هدف نويسندۀ آن، صرفاً ثبت وقايع تاريخي نيست، بلكه در واقع آنچه براي او مهم بوده، فرصتي ا‌ست كه براي بروز لجام‌گسيخته‌ احساسات فراهم آمده ‌است.