شاخص‌هاي تحمل تنش خشكي در ارقام جديد كلزا (.Brassica napus L) در شرايط كاشت تأخيري

محدوديت منابع آبي در مرحله پاياني فصل رشد گياه كلزا يكي از مشكلات مهم توليد و توسعه اين گياه در مناطق نيمه خشك ايران مي باشد. از اين رو معرفي رقم متحمل و سازگار با اين شرايط براي توسعه كشت اين گياه حايز اهميت است. بنابراين، به منظور شناسايي و معرفي رقم مناسب كلزا در شرايط كشت تأخيري آزمايشي به صورت اسپليت پلات در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در دو سال زراعي 95-1394 و 96-1395 اجرا شد. تيمار تاريخ كاشت در دو تاريخ 15 مهر (رايج) و 15 آبان (كشت تأخيري) در كرت هاي اصلي و ارقام كلزا شامل  ES Hydromel،ES Alonso، ES Darko، ES Lauren و Ahmadi در كرت هاي فرعي در قرار داده شدند. به منظور معرفي رقم متحمل به تنش خشكي با استفاده از شاخص هاي تحمل تنش خشكي كرت هاي آزمايشي در دو شرايط آبياري معمول (شاهد) و قطع آبياري از مرحله گلدهي به بعد (تنش خشكي) قرار گرفتند. نتايج تجزيه مركب داده ها نشان داد كه كشت تأخيري باعث كاهش معني‌دار درصد روغن و عملكرد روغن دانه كلزا شد. بيشترين ميزان درصد روغن و عملكرد روغن به ترتيب با 41.61 درصد و 1381.08 كيلوگرم در هكتار مربوط به رقم ES Hydromel بود. همچنين، بر اساس شاخص هاي برگزيده اين پژوهش شامل شاخص تحمل تنش، ميانگين هندسي بهره وري و ميانگين بهره وري، متحمل ترين رقم در هر دو شرايط كشت نرمال و كشت تأخيري، رقمES Hydromel و حساس ترين رقم در شرايط كشت نرمال ES Lauren و در شرايط كشت تأخيري رقم ES Darko بودند. نتايج تجزيه كلاستر نيز در تأييد اين نتيجه منجر به تشكيل دو خوشه گرديد كه ارقام ES Darko، Ahmadi و ES Lauren در خوشه حساس و ارقام ES Hydromel و ES Alonso در خوشه متحمل قرار گرفتند.