بررسي تأثير روش‏هاي كشاورزي حفاظتي بر حفظ رطوبت خاك و عملكرد لوبيا

شرايط فيزيكي مطلوب براي جوانه‏زني مناسب و بهبود رشد و توليد بيشتر حائز اهميت است. يكي از ويژگي‏هاي فيزيكي خاك كه متاثر از نوع و روش خاك‏ورزي مي‏باشد، سرعت نفوذ آب در خاك مي‏باشد. به منظور بررسي تاثير روش‏هاي كشاورزي حفاظتي در كشت لوبيا (لوبيا سفيد رقم درسا) در تناوب با جو، بر حفظ رطوبت خاك و عملكرد لوبيا، آزمايشي در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي و در سه تكرار در ايستگاه تحقيقاتي مركز تحقيقات و آموزش كشاورزي و منابع طبيعي استان مركزي در سال‏هاي زراعي 97-96، 98-97 و 99-98 انجام شد. تيمارهاي آزمايش عبارت بودند از: 1 روش مرسوم (استفاده از گاوآهن برگردان‏دار ديسك) به عنوان شاهد، 2 روش كم‏خاك‏ورزي با استفاده از گاوآهن چيزل–پكر و 3 روش‏بي‏خاك‏ورزي با دستگاه كشت مستقيم. درصد پوشش گياهي بقايا در روش مرسوم، كم‏خاك‏ورزي و بي‏خاك‏ورزي به ترتيب 20، 50 و 90 درصد بود. به منظور ارزيابي ميزان نگهداشت رطوبت خاك در تيمارهاي مورد آزمايش، رطوبت وزني خاك اندازه‌‏گيري گرديد. نتايج نشان داد بيشترين و كمترين عملكرد دانه مربوط به تيمار كم‏خاك‏ورزي و بي‏خاك‏ورزي به ترتيب با مقادير 2869 و 2076 كيلوگرم در هر هكتار بود. علاوه‏براين، بيشترين حفظ رطوبت خاك نيز در تيمار‏هاي بي‏خاك‏ورزي و كم‏خاك‏ورزي مشاهده گرديد. به نحوي كه به طور متوسط مقدار رطوبت وزني خاك در دو روش كم‏خاك‏ورزي و بي‏خاك‏ورزي در روز چهارم پس از آبياري، به ترتيب 1 و 1.8 درصد بيشتر از روش مرسوم بود. نتايج نشان داد كه استفاده از روش كم‏خاك‏ورزي نسبت به روش مرسوم در روش آبياري قطره‏اي، بدون اينكه باعث كاهش عملكرد محصول گردد منجر به نگهداشت بيشتر رطوبت خاك شده و در نتيجه به بهبود بهره‏وري آب در توليد لوبيا كمك مي‏نمايد. به طور كلي بر اساس نتايج بدست آمده، با توجه به وضعيت خاك‏هاي منطقه و كمبود ماده آلي خاك استفاده از روش كم‏خاك‏ورزي گزينه‏اي مناسب براي حفظ منابع آب و خاك و افزايش بهره‏وري آب در توليد لوبيا است.