اثر آبياري جويچه‌اي يك در ميان بر عملكرد و بهره‌وري مصرف آب در مراحل مختلف رشد گياه كينوا

كينوا (Chenopodium quinoa Wild) گياهي است با ارزش غذايي مطلوب و پتانسيل توليد مناسب در شرايط نامساعد محيطي، كه در برابر خشكي تحمل بالايي دارد. به منظور بررسي اثر كم‌آبياري جويچه‌اي يك در ميان در مراحل مختلف رشدي بر عملكرد و اجزاي عملكرد كينوا، آزمايشي در قالب طرح بلوك كامل تصادفي در مزرعه تحقيقاتي دانشگاه فردوسي مشهد در سال 1397 با 3 تكرار اجرا گرديد. تيمارهاي مورد بررسي در اين پژوهش 7 تيمار شامل آبياري جويچه‌اي مرسوم (TFI)، آبياري جويچه‌اي يك در ميان ثابت (FAFI) و متناوب (VAFI)، آبياري جويچه‌اي يك در ميان ثابت تا زمان گلدهي و آبياري جويچه‌اي مرسوم در دوره‌هاي ديگر (FTT)، آبياري جويچه‌اي يك در ميان متناوب تا زمان گلدهي و آبياري جويچه‌اي مرسوم در دوره‌هاي ديگر (VTT)، آبياري جويچه‌اي يك در ميان ثابت تا زمان دانه بستن و آبياري جويچه‌اي مرسوم در دوره‌هاي ديگر (FFT) و آبياري جويچه‌اي يك در ميان متناوب تا زمان دانه بستن و آبياري جويچه‌اي مرسوم در دوره‌هاي ديگر (VVT) بودند. نتايج نشان داد كه اثر تيمارهاي آزمايشي بر صفات طول سنبله، قطر ساقه، ارتفاع بوته، وزن سنبله، عملكرد دانه، عملكرد در واحد سطح و بهره‌وري فيزيكي آب (در سطح يك درصد) و بر عرض سنبله (در سطح 5 درصد) معني‌دار شد. همچنين بيشترين عملكرد در واحد سطح (2.17 تن در هكتار)، عملكرد دانه (18.1 گرم در بوته)، متوسط ارتفاع بوته (113.3 سانتي‌متر) و بهره‌وري فيزيكي آب (0.41 كيلوگرم در متر مكعب) در تيمار آبياري جويچه‌اي مرسوم مشاهده شد استفاده از تيمارهاي FAFI، FTT، FFT، VAFI، VTT و VVT سبب كاهش 35.4، 24.3، 32.0، 23.2، 13.8 و 17.7 درصد (عملكرد دانه) نسبت به تيمار TFI شد. اعمال تيمارهاي آبياري FAFI، FFT و FTT سبب كاهش بهره‌وري فيزيكي آب به ميزان 19.5، 14.6 و 2.4 درصد و اعمال تيمارهاي آبياري VAFI، VTT و VVT نيز سبب افزايش 2.4، 14.6 و 24.4 درصدي بهره‌وري فيزيكي آب نسبت به تيمار TFI شد. بهترين تيمار براي آبياري كينوا در شرايط مزرعه‌اي، آبياري جويچه‌اي يك در ميان متناوب تا زمان گلدهي و آبياري جويچه‌اي مرسوم در دوره‌هاي ديگر (VTT) مي‌باشد.