تمهيد سازوكارهاي حمايت از دانش سنتي در ايران با بهره‌گيري از تجربيات كشور هند

دانش سنتي گونه‌اي از علم و تجربه و ثمره سال‌ها تجربه‌اندوزي جوامع بومي و محلي در مناطق جغرافيايي معين است. با گسترش روزافزون مبادلات تجاري در عرصه بين‌المللي، ضرورت حمايت از اين دانش بيش‌ازپيش احساس مي‌شود. تلاش‌هاي كميته بين‌الدولي منابع ژنتيكي، دانش سنتي و فرهنگ مردم به‌عنوان يكي از كميته‌هاي زيرمجموعه سازمان جهاني مالكيت فكري كه از سال 2000 ميلادي براي تدوين سند بين‌المللي حمايت از دانش سنتي شروع شده، همچنان ادامه دارد و كشورهاي مختلف نيز به‌موازات آن در حقوق داخلي خود اقداماتي براي حمايت از دانش سنتي داشته‌اند. در ايران نيز شوراي سياست‌گذاري حقوق مالكيت فكري، درصدد تهيه پيش‌نويس لايحه حمايت از دانش سنتي است. اين پژوهش به دنبال آن است كه آيا ايران مي‌تواند از تجربه هند در حمايت از دانش سنتي در قانون‌گذاري و اجرا استفاده كند؟ نتيجه به‌دست‌آمده بيان مي‌دارد ازآنجاكه كشور هند سال‌ها پيش درزمينهٔ حمايت از دانش سنتي اقدام نموده و پيشرفت‌هايي در عرصه داخلي و بين‌المللي داشته است، با توجه به قرابت‌هاي تاريخي و فرهنگي و حقوقي هند و ايران، تجربيات اين كشور مي‌تواند درزمينهٔ قانون‌گذاري و بيش از آن درزمينهٔ تمهيد سازوكارهاي اجراييِ جمع‌آوري و تثبيت اطلاعات و حمايت از دانش سنتي ايران به‌عنوان يكي از منابع غني دانش سنتي در قاره آسيا مفيد واقع شود. اين پژوهش با نگاهي به تجربيات هند در خصوص تدوين و پياده‌سازي نظام دانش سنتي، پيشنهادهايي را براي تمهيد سازوكارهاي اين موضوع در ايران، ازجمله روش جمع‌آوري و نگهداري بانك اطلاعات دانش سنتي ارائه مي‌دهد.