نقش نظام‌هاي انتخاباتي در مشاركت - پارلماني زنان (مطالعۀ تطبيقي: افغانستان و ايران)

مشاركت متوازن زن‌ها با مردان (در سياست) يكي از اهداف بنيادين دموكراسي و حقوق بشر مدرن است. ازاين رو، در اسناد متعدد بين المللي پيرامون رفع تبعيض در برابر زنان بحث شده و دولت‌ها را مكلف نموده تا در زمينه توانمندسازي سياسي زنان تلاش نمايند. يكي از اقدمات مؤثر در زمينه توانمندسازي سياسي زنان، تقويت مشاركت پارلماني آنان است. درحالي كه ميزان مشاركت پارلماني زنان با سيستم حاكم بر انتخابات مجالس پيوند مستقيم دارد، وضعيت مشاركت پارلماني زنان در كشورهاي استفاده كننده‌ از سيستم ‌تناسبي در مقايسه با كشورهاي پيروِ سيستم ‌اكثريتي، بهتر و بيشتر است. در اين مقاله با استفاده از روش پژوهش توصيفي تحليلي و جمع‌آوري منابع به‌صورتِ كتابخانه‌اي تلاش شده تا تأثير نظام‌هاي ‌انتخاباتي در سطح مشاركت‌ پارلماني زنان در جمهوري ‌اسلامي ‌ايران و جمهوري ‌اسلامي ‌افغانستان ارزيابي شود. ازاين رو، سؤال اساسي در اين مقاله اين است كه، چه رابطه‌اي بين نوعِ نظام ‌انتخاباتي و مشاركت پارلماني زنان در پارلمان ايران و افغانستان وجود دارد؟ براساسِ نتايج حاصله از اين پژوهش مي‌توان گفت، ميان نوع نظام ‌انتخاباتي و وضعيت مشاركت پارلماني زنان رابطه مستقيم وجود دارد؛ كه مهم ترين مصداق اين ادعا وضعيت مشاركت پارلمان زنان در جمهوري‌ اسلامي ‌ايران و جمهوري‌ اسلامي ‌افغانستان است. ميزان مشاركت پارلماني زنان در جمهوري اسلامي ايران به دليلِ استفاده از سيستم اكثريتي ‌دو مرحله‌اي كم رنگ يا ضعيف است؛ به‌علاوه، در افغانستان نيز استفاده از سيستم تك رأي غيرقابل انتقال (سيستمي داراي هم‌پوشاني با خانواده اكثريتي) باعث شده تا وابستگي به سهميه اختصاصي افزايش يابد.