بررسي تاثيرات ميان مدت اجراي الگوي تناوبي بقولات - غلات بر عملكرد استحصالي و برخي ويژگي‌هاي كيفي خاك در شرايط ديم نيمه گرمسيري

مطالعه اخير با هدف مقايسه الگوهاي گوناگون تناوبي در توليد گندم شامل تناوب گندم با بقولات (نخود، عدس و ماشك)، غلات (كشت متوالي گندم و تناوب با جو) و آيش بر مجموع عملكرد استحصالي و نيز برخي ويژگي‌هاي كيفي خاك طي هشت سال زراعي در پرديس تحقيقات كشاورزي و سايت ملي ديم گچساران با اقليم نيمه گرمسيري در شرايط ديم اجرا گرديد. تيمارهاي آزمايش شامل 6 الگوي تناوبي فوق بودكه در سه تكرار و در قالب طرح بلوك‌‌هاي كامل تصادفي آرايش يافتند. در آغاز آزمايش و نيز در پايان هر سال زراعي از خاك هر يك از كرت‌‌ها نمونه برداري به عمل آمد و درصد كربن آلي و ميزان نيتروژن خاك اندازه­گيري شد. همچنين در پايان هر دوره تناوب (دو سال)، مجموع عملكرد استحصالي در هر يك از تيمارها تعيين گرديد. مقايسه تيمارهاي آزمايشي نشان داد كه پس از اجراي اين مطالعه، گياه ماشك بهترين تاثير را در بهبود كربن آلي و نيتروژن خاك داشته و نخود و عدس در رتبه‌‌هاي بعدي قرار گرفتند. در رابطه با ميانگين عملكرد گندم در هر يك از الگوهاي تناوبي نيز مشخص گرديد كه بالاترين ميانگين عملكرد به ترتيب در تناوب‌هاي ماشك-گندم، آيش-گندم، نخود-گندم، عدس-گندم و جو-گندم بوده و كمترين مقدارمربوط به كشت متوالي گندم طي هشت سال بود. در رابطه با سود حاصله طي هشت سال محاسبات بر مبناي قيمت محصولات نشان داد كه الگوهاي تناوبي نخود-گندم و عدس-گندم با سودآوري بيشتري براي بهره‌‌برداران همراه خواهند بود. در مورد تناوب ماشك-گندم با توجه به سطح زيركشت كم اين محصول در منطقه (كه البته رو به افزايش است)، پيش‌‌بيني سود اقتصادي حاصله در مقايسه با نخود و عدس دشوارتر است.