بررسي اثر تنش خشكي و محلول‏ پاشي نانو اكسيد آهن بر صفات كمي و كيفي كنجد(.Sesamum indicum L)

به ‏منظور بررسي اثر تنش خشكي و محلول‌پاشي نانو اكسيد آهن بر صفات كمي و كيفي كنجد، آزمايشي به‏ صورت كرت‌هاي خرد ‌شده با سه تكرار در سال 1395 در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه لرستان اجرا شد. عوامل مورد بررسي در آزمايش، شامل تنش خشكي بعنوان عامل اصلي در دو سطح عدم تنش (آبياري تا 100 درصد ظرفيت زراعي) و تنش خشكي (آبياري تا ۵۰ درصد ظرفيت زراعي) و محلول‏ پاشي نانو ‌اكسيد ‌آهن در پنج سطح عدم محلول‏پاشي (شاهد)، محلول‏پاشي با آب (1000 ليتر آب در هكتار)، نانو اكسيد آهن 0.05 درصد (0.5 كيلو‌گرم در 1000 ليتر آب در هكتار)، نانو اكسيد آهن 0.10 درصد (يك كيلو‌گرم در 1000 ليتر آب در هكتار) و نانو اكسيد آهن 0.15 درصد (يك و نيم كيلو‌گرم در 1000 ليتر آب در هكتار) به‏ عنوان عامل فرعي بودند. نتايج نشان داد، تنش خشكي به‏ جز محتواي پروتئين دانه، ساير صفات نظير تعداد كپسول در بوته (31.55 درصد)، وزن هزار دانه (18.51 درصد)، عملكرد دانه (26.52 درصد)، عملكرد بيولوژيك (9.42 درصد)، شاخص برداشت (3.94 درصد)، محتواي روغن دانه (10.30 درصد)، عملكرد روغن دانه (40.47 درصد) و عملكرد پروتئين دانه (24.90 درصد) را به ‏طور معني ‏داري كاهش داد. اين در حالي بود كه كاربرد نانو اكسيد آهن صفات تعداد كپسول در بوته (45.02 درصد)، وزن هزار دانه (19.86 درصد)، عملكرد دانه (37.43 درصد)، عملكرد بيولوژيك (22.91 درصد)، شاخص برداشت (3.86 درصد)، محتواي روغن دانه (6.49 درصد)، عملكرد روغن دانه (45.70 درصد) و عملكرد پروتئين دانه (40.93 درصد) را تحت تنش خشكي به ‏طور معني‏ داري بهبود بخشيد. در بين سطوح مختلف محلول‏ پاشي، نانو اكسيد آهن 0.15 درصد بيشترين تأثير را در افزايش صفات مورد اندازه‏ گيري نشان داد. به ‏طور كلي، مي‏توان از محلول‏ پاشي نانو اكسيد آهن به ‏ويژه در غلظت 0.15 درصد به‏ منظور كاهش اثرات زيان‏بار تنش خشكي و بهبود صفات كمي و كيفي كنجد در شهرستان خرم آباد بهره برد.