چارچوب سواد اطلاعاتي 2016 در ارزيابي سواد اطلاعاتي دانشجويان تحصيلات تكميلي (مطالعه موردي دانشگاه شهيد چمران اهواز)

مقدمه: با ظهور قرن بيست و يكم، مراكز آموزشي در حال گذر از فرايند آموزشي به فرايند ياددهي-يادگيري هستند كه در اين فرايند، هر شهروندي بايد در هر شرايطي به طور آزادانه در معرض يادگيري، آموزش و پرورش خود قرار گيرد.  لذا توجه به آموزش مهارت‌هاي سواد اطلاعاتي از عناصر كليدي در پيشبرد يادگيري مادام العمر و نظام آموزشي نوين محسوب مي‌شود. هدف اصلي اين پژوهش، بررسي ديدگاه دانشجويان تحصيلات تكميلي نسبت به عوامل اثرگذار بر وضعيت سواد اطلاعاتي در دانشگاه شهيد چمران اهواز است. روش‌شناسي: اين پژوهش از نوع كاربردي است كه با روش پيمايشي انجام مي شود. جامعه پژوهش شامل تمام دانشجويان تحصيلات تكميلي دانشگاه شهيد چمران اهواز است، كه تا نيمسال دوم سال 98-1397 حداقل دو نيمسال از تحصيل خود گذرانده‌اند. به دليل بزرگ بودن جامعه پژوهش، نمونه‌گيري انجام شد. بر اساس جدول تعيين حجم نمونه كرجسي مورگان نمونه گيري انجام‌شد و اندازه نمونه، 380 نفر در نظر گرفته شد. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته سواد اطلاعاتي است كه، روايي آن را اساتيد گروه علم اطلاعات و دانش شناسي دانشگاه شهيد چمران اهواز تأييد كرده و پايايي آن با ضريب آلفاي كرونباخ، معادل 82% برآورده شد كه نمره مطلوبي براي سنجش پايايي است. يافته‌ها: بر اساس داده هاي بدست آمده، از نظر جامعه پژوهش حاضر ويژگي‌هاي زمينه‌اي و آموخته هاي پيشين در سطوح زياد و متوسط، اعضاي هيأت علمي در سطح متوسط و امكانات فناوري اطلاعات و ارتباطات و كتابخانه‌هاي دانشگاه در سطوح متوسط و كم بر وضعيت سواد اطلاعاتي پاسخگويان تأثيرگذار بوده است. اين چهار عامل بر اساس ميانگين رتبه‌اي كه كسب كرده‌اند به ترتيب، شامل ويژگي‌هاي زمينه‌اي، سپس اعضاي هيأت علمي، پس از آن امكانات فناوري اطلاعات و ارتباطات دانشگاه و در انتها كتابخانه‌هاي دانشگاهي بر وضعيت سواد اطلاعاتي جامعه تحت مطالعه مؤثر بوده‌اند. بحث و نتيجه‌گيري: با در نظر داشتن اين‌كه آموزش مهارت‌هاي سواد اطلاعاتي و توجه به روش‌هاي فناورانه، اولين اولويت كتابخانه‌هاي دانشگاهي توسط انجمن كتابخانه‌هاي دانشكده‌اي و پژوهشي در سال 2018 تعيين گرديد، و همچنين با دقت در چارچوب 2016 سواد اطلاعاتي در توجه به نقش دانشجو به‌عنوان يادگيرنده و كتابدار به‌عنوان واسطه يادگيري مهارت‌هاي لازم، كتابخانه‌هاي دانشگاهي بايد خدمات خود را به گونه‌اي ارائه دهندكه دانشجويان به‌طور مستقل از اساتيد و كتابداران مهارت‌هاي سواد اطلاعاتي خود را ارتقاء دهند و نيازهاي اطلاعاتي خود را مرتفع سازند . پيشنهاد مي شود بر اساس مواارد مطرح شده در  چارچوب 2016، دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي به سمت استفاده بيشتر از فضاي مجازي مانند وب 2 و استفاده از امكاناتي چون وب‌سايت‌هاي كتابخانه‌اي و ميز مرجع مجازي و گفتگوي پيوسته سوق داده مي‌شوند.