مطالعه وضعيت توليدات علمي در حوزه موضوعي «علم باز»

مقدمه: علم باز يكي از مفاهيم كليدي جامعه علمي است و هر نوع تغيير در ارتباط با آينده دانش علمي و انتشار آن ‌را شامل مي شود. به‌منظور ارائه نقـشه جامع علمي حوزه موضوعي علم باز در دنيا، پژوهش حاضر درصدد است روند تكامل موضوعي و تاريخي اين حوزه علمي، شبكه هم تأليفي و هم رخدادي واژگاني آن‌را بررسي نمايد. روش شناسي: پژوهش از نوع كاربردي علم سنجي است كه با رويكردي كمّي، با روش كتابخانه اي و بهره گيري از شاخص هاي علم سنجي، به بررسي وضعيت توليدات علمي علم باز از ابتدا تا پايان سال 2019 پرداخته است. براي مصورسازي از نرم‌افزار وي.او. اس.ويور و گفي استفاده شده است.  يافته ها: تنوع حوزه هاي موضوعي در علم باز بسيار بود و اغلب مدارك علمي علم باز در حوزه علوم كامپيوتر و علوم اجتماعي نمايه شد ه اند. بررسي تاريخي موضوعي علم بازنشان داد دسترسي باز و داده هاي باز كه جزء سه موضوع مورد توجه پژوهشگران اين حوزه تا سال 2019 است، بر اساس شبكه هم واژگاني علم باز داراي رخداد هاي بالاتري نسبت به ساير مفاهيم بودند. آمريكا و انگلستان تأثيرگذارترين كشورها در حوزه علم باز بودند، در حالي كه هيچ مدركي از كشور ايران در اسكوپوس در حوزه علم باز نمايه نشده است. به‌علاوه، تحليل شبكه هم نويسندگي پژوهشگران نشان داد نويسندگاني كه داراي شبكه هم نويسندگي قوي تري هستند بر اساس تحليل پايگاه اسكوپوس جزء نويسندگان پر توليد حوزه هم بودند. نتيجه : اين حوزه ميان رشته اي و توليدات آن در طول سال‌هاي مورد بررسي روندي صعودي داشته است.