ارزيابي تحمل تنش خشكي ژنوتيپ‌هاي چغندر قند (.Beta vrulgaris L) در روش‌هاي آبياري جويچه‌اي و قطره‌اي نواري (تيپ)

به منظور ارزيابي ژرم پلاسم چغندر قند و شناسايي ژنوتيپ هاي متحمل به تنش خشكي، نياز به روش هاي دقيق اعمال تنش است. بدين منظور در يك آزمايش مزرعه اي هشت تيمار آبياري در كرت هاي اصلي و چهار ژنوتيپ چغندر قند ژنوتيپ شامل 7112، BP كرج، BP مشهد و BP (I13×A37.1) كرج در كرت هاي فرعي، به صورت كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در چهار تكرار و در دو سال (1386 و 1387) در كرج مورد ارزيابي قرار گرفتند. تيمارهاي آبياري با دو روش آبياري جويچه اي و قطره اي نواري (تيپ) بعد از 80، 130 و 180 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A (شش تيمار) همراه با دو تيمار آبياري قطره اي نواري بعد از 30 ميلي متر تبخير در دو سطح تامين 100 و 75 درصد تامين نياز آبي گياه، اعمال شدند. نتايج نشان داد كه تفاوت بين تيمارهاي آبياري براي عملكرد ريشه، عملكرد شكر و درصد قند ريشه معني دار بود. كمترين عملكرد ريشه به ترتيب در تيمارهاي آبياري قطره اي نواري بعد از 130 ميلي متر تبخير (41.2 تن در هكتار) و آبياري قطره اي نواري بعد از 80 و 180 ميلي متر تبخير (41.7 تن در هكتار) بدست آمد. بيشترين عملكرد ريشه به ترتيب مربوط به تيمار آبياري جويچه اي بعد از 80 و 130 ميلي متر تبخير (بيش از 58 تن در هكتار) بود. تيمارهاي آبياري قطره اي نواري بعد از 80 ميلي متر تبخير و آبياري جويچه اي بعد از 130 ميلي متر تبخير به ترتيب با 6.35 و 9.31 تن در هكتار، كمترين و بيشترين عملكرد شكر را داشتند. ميانگين حجم آب مصرفي در تيمار آبياري جويچه اي بعد از 80 ميلي متر تبخير (به عنوان روش رايج ؛ با دور آبياري حدود 8 تا 10 روز ) 16000 و در تيمار آبياري قطره اي نواري بعد از 30 ميلي متر تبخير با تامين 75 درصد نياز آبي گياه (با دور آبياري سه تا چهار روز)، 7350 مترمكعب در هكتار بود. بيشترين و كمترين ميزان بهره وري آب آبياري به ترتيب در تيمارهاي آبياري قطره اي نواري بعد از 30 ميلي متر و تامين 100 درصد نياز آبي گياه، به ميزان 1.56 كيلوگرم شكر بر مترمكعب و آبياري جويچه اي بعد از 180 ميلي متر تبخير، به ميزان 0.42 كيلوگرم شكر بر مترمكعب بدست آمد. بر اساس نتايج اين پژوهش روش آبياري قطره اي نواري بعد از 30 ميلي متر تبخير و تامين 75 درصد نياز آبي گياه، مناسب ترين روش براي اعمال تنش خشكي در چغندر قند شناخته شد.