ارزيابي پايداري عملكرد دانه لاين‌هاي اميد‌بخش بهاره كلزا (.Brassica napus L) با استفاده از روش GGE باي‌پلات

برهمكنش ژنوتيپ در محيط يكي از مسائل پيچيده در برنامه هاي اصلاح گياهان زراعي براي توليد ژنوتيپ هاي پرمحصول و پايدار است. به منظور بررسي پايداري عملكرد دانه و سازگاري كلزا در چهار مكان از اقليم گرم جنوب (زابل و حاجي آباد استان هرمزگان) و گرم شمال ايران (گرگان و ساري)، نه لاين آزاد گرده افشان كلزاي بهاره همراه با هفت رقم ديگر در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در دو سال زراعي (98-1396) كشت و مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج مربوط به ميانگين عملكرد دوساله در چهار مكان نشان داد كه ژنوتيپ هاي G9 (SRL-95-16) و G12 (OG-AL) به ترتيب با ميانگين 3412 و 2507 كيلوگرم در هكتار داراي بيشترين و كمترين عملكرد دانه بودند. عملكرد دانه در مكان هاي مورد مطالعه تفاوت معني داري داشت. بر اساس نمودار چندضلعي از مدل GGE باي پلات، مكان هاي مورد بررسي در ابرمحيط 2 يا نزديك به آن قرار داشته و دو ژنوتيپ G2 (SRL-95-7) و G9 (SRL-95-16) برترين ژنوتيپ ها در اين ابرمحيط بودند. ارزيابي مختصات آزمونگر متوسط نشان داد كه ژنوتيپ هاي G2 و G9برتر از ژنوتيپ هاي شاهد از جمله ژنوتيپ G11 (دلگان با رتبه سوم) بوده و از هر دو جنبه پايداري و عملكرد، برترين ژنوتيپ ها بودند. اين دو ژنوتيپ كمترين فاصله را از ژنوتيپ آرماني فرضي در قياس با ساير لاين ها و ارقام شاهد داشتند. بر اساس نتايج اين تحقيق، با در نظر گرفتن ميزان و پايداري عملكرد دانه، ژنوتيپ هاي G9 و G2 براي اقليم گرم جنوب و گرم شمال ايران مناسب شناخته شدند.