موانع و تسهيل‌كننده‌هاي بهره‌مندي از خدمات سلامت سرپايي در سالمندان: يك مرور نظام‌مند

اهداف: شناخت عوامل تأثيرگذار بر بهره‌مندي از خدمات سلامت در سالمندان براي سياست‌گزاري سلامت در جهت شناسايي مشكلات احتمالي و توسعه مداخلات مناسب در بهره‌مندي بهتر و افزايش دسترسي، بسيار حائز اهميت است. هدف اين مطالعه شناخت موانع و تسهيل‌كننده‌هاي بهره‌مندي از خدمات سلامت سرپايي در سالمندان بود. مواد و روش ها: در مرور سيستماتيك حاضر، مطالعات منتشرشده انگليسي در بازه زماني 1996 تا 2019 با استفاده از دستورالعمل پريزما و كلمات كليدي مرتبط، به صورت الكترونيكي از پايگاه‌هاي اطلاعاتي Web of Science ،PubMed و Scopus جست‌وجو و مرور شدند. پس از حذف مقالات تكراري و نامرتبط، كيفيت مقالات بر اساس چك‌ليست استروب توسط دو ارزياب به طور مستقل ارزيابي شد. براي تركيب داده‌ها از روش سنتز روايتي استفاده شد. يافته ها: در اين مطالعه، كيفيت 44 مقاله تأييد شد. عوامل تأثيرگذار در سه دسته عوامل مستعدكننده (سن، جنسيت، وضعيت تأهل، قوميت)، عوامل توانا‌كننده (درآمد، پوشش بيمه، سطح تحصيلات، وضعيت اشتغال، شبكه اجتماعي، حمايت اجتماعي) و عوامل مرتبط با نياز (داشتن بيماري مزمن، خودارزيابي وضعيت سلامت، شدت بيماري، تعداد بيماري، داشتن هم‌زمان دو يا چند بيماري، ناتواني فيزيكي و سبك زندگي ناسالم) قرار گرفتند. سن بالاي هشتاد سال، اقليت قومي، غيرشاغل و بازنشسته بودن، سطح پايين تحصيلات، شبكه اجتماعي كوچك و محدود و داشتن ناتواني جسمي به عنوان موانع بهره‌مندي از خدمات سلامت و جنسيت زن، تأهل، داشتن بيمه درماني، حمايت اجتماعي، داشتن همراه يا فرزند، سطح بالاي درآمد و مسافت كوتاه‌تر تا مركز ارائه خدمات به عنوان تسهيل‌كننده‌هاي بهره‌مندي از خدمات سلامت سرپايي در سالمندان شناسايي شدند. نتيجه گيري: عوامل مؤثر بر بهره‌مندي از خدمات سلامت سالمندان در سه دسته عوامل مستعد‌كننده، توانا‌كننده و مرتبط با نياز در قالب مدل رفتاري بهره‌مندي از خدمات سلامت اندرسون شناسايي شدند كه مداخلات براي افزايش بهره‌مندي از خدمات سلامت در سالمندان بايد بر اساس اين عوامل باشند و در برنامه‌ريزي توسط سياست‌گزاران بايستي در اولويت‌هاي سياست‌گزاري سلامت سالمندان مورد توجه قرار گيرند.