بررسي اثربخشي آموزش مهارت‌هاي شناختي عاطفي بر كاهش گرايش به رفتارهاي خشونت‌آميز دانش‌آموزان پسر مقطع متوسطه

اين پژوهش باهدف بررسي اثربخشي آموزش مهارت‌هاي شناختي عاطفي در كاهش گرايش به رفتارهاي خشونت‌آميز دانش‌آموزان مقطع متوسطه صورت گرفته است. طرح اين پژوهش از نوع آزمايشي به شيوۀ پيش‌آزمون پس‌آزمون با گروه كنترل بود. جامعۀ آماري پژوهش شامل همۀ دانش‌آموزان پسر دورۀ متوسطۀ استان‌هاي تهران و همدان كه در سال تحصيلي 92 1391 مشغول به تحصيل بودند. براي انتخاب نمونه در مرحلۀ اول از روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي و در مرحلۀ دوم، از روش جايگزيني تصادفي سود برده شد. همچنين به‌منظور افزايش ضريب اطمينان ازنظر كنترل افت آزمودني‌ها، براي هر گروه 20 در نظر گرفته شد و به شيوه جايگزيني تصادفي افراد در چهار گروه 20 نفري قرار گرفتند. ابتدا پرسش‌نامه خشونت بين فردي (CTS) بر روي دانش‌آموزان مدارس انتخاب‌شده در استان‌هاي تهران و همدان اجرا شد. سپس، تعداد 80 نفر (هر استان 40 نفر) از آن‌ها كه بالاتر از خط برش قرار داشتند انتخاب و به‌صورت تصادفي در گروه‌هاي آزمايش گروه آزمايش 1 و 2) و گواه (گروه 1 و 2) قرار داده شدند. برنامۀ آموزش مهارت‌هاي شناختي عاطفي در قالب يك دورۀ 10 جلسه‌اي (جلسات گروهي 90 دقيقه‌اي) اجرا شد. ابزارهاي مورداستفاده در اين پژوهش شامل مقياس‌هاي خشونت بين فردي (1979 Straus,)، هوش‌بهر هيجاني (BarOn, 1997)، مقياس كنترل عواطف (Williams, Chambless, Ahrens, 1997) و نسخه دوم مقياس شيوه مقابله با تعارض «رحيم» (Rahim,1997) بودند. نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه آموزش مهارت‌هاي شناختي – عاطفي به دانش‌آموزان مقطع متوسطه باعث افزايش مهارت‌هاي خودآگاهي، كنترل خشم و حل مسئله مي‌شود. همچنين نتايج بيانگر آن است كه آموزش مهارت‌هاي شناختي – عاطفي بر كاهش گرايش به رفتارهاي خشونت‌آميز (كلامي و عملي) داراي تأثير مثبت و معنادار است.