شناسايي الگوهاي همديد روزهاي آلوده به ذرات معلق به روش واكاوي خوشه اي شهرتبريز

آلودگي هوا از جمله موضوعات مهم در آب وهواي شهري است و به لحاظ اين كه تاثير مستقيمي در انسان دارد، همواره مورد توجه محققان بوده است. اين پژوهش با هدف تحليل و خوشه بندي الگوهاي همديدي موثربرآلودگي هاي خطرناك PM10شهر تبريزانجام شده است. نخست داده هاي آلودگي PM10 بر حسب ميكروگرم بر متر مكعب از سازمان حفاظت محيط زيست استان آذر بايجان شرقي براي پنج ايستگاه باغشمال، راه آهن، راسته كوچه، آبرسان و حكيم نظامي براي دوره 8 ساله(2005-2012) استخراج گرديد. آستانه آلودگي خطرناك PM10 420 ميكروگرم بر متر مكعب انتخاب گرديد. داده هاي فشار متناظر با روزهاي آلوده ازپايگاه داده هاي جوي مركز پيش يابي اقليم، وابسته به سازمان ملي جو واقيانوس شناسي ايالات متحده آمريكا NCEP/NCAR استخراج گرديد. به منظور استخراج روزهاي خطرناك آلودگي PM10روش تحليل خوشه اي با يك رويكرد محيطي به گردشي و براي طبقه بندي نقشه هاي تراز دريا و استخراج الگوهاي روزهاي نماينده باآستانه 0.5، روش همبستگي لوند مورداستفاده قرارگرفت. با استفاده ازتحليل خوشه‌اي با محاسبه ي فواصل اقليدسي و پيوند آن به روش «وارد» در محيط نرم‌افزار متلب سه الگوي فشاري به دست آمد و براي هرخوشه يك روز به عنوان روز نماينده مشخص گرديد. جهت تحليل همديد آلودگي هاي خطرناك PM10، داده هاي فشار سطح دريا، ارتفاع ژئوپتانسيل و مولفه هاي نصف النهاري و مداري باد در ترازهاي 1000 و 500 هكتوپاسكال مورد استفاده قرار گرفت. نتايج حاصل نشان مي دهد كه آلودگي هاي خطرناك تبريز از سه الگوي اصلي ، پرفشار عربستان، پرفشار شرق اروپا و الگوي دو هسته اي ، پرفشار خاورميانه (آزور) و سيبري تاثير مي پذيرند. از ميان سه الگوي استخراج شده االگوي پرفشار سيبري و پرفشار شرق اروپا يشترين تاثير را بر روي آلودگي هاي خطرناك PM10 تبريز دارد.