تحليل تبعات محيط‌زيستي توسعه شهر سردرود و الحاق آن به مادرشهر تبريز با رويكرد آينده‌نگاري

توسعه‌ي شهري فرآيندي اجتناب‌ناپذير و ناشي از عوامل متعددي مي‌باشد كه پيامد آن به وجود آمدن بسياري از مشكلات و تغييرات زيست‌محيطي و اقتصادي اجتماعي در مقياس‌هاي مختلف به‌ويژه در كشورهاي در حال توسعه شده است. جهان معاصر عرصه تحولات شگرف و پويايي شتابنده است؛ لذا تنها رويكرد و سياستي كه احتمال كسب موفقيت‌هاي بيشتر در اين محيط سرشار از تغيير و بي‌ثباتي را فرآهم مي‌آورد، تلاش براي معماري آينده است. در مقايسه با شيوه‌هاي سنتي برنامه‌ريزي كه برنامه‌ريز از شرايط حال آغاز كرده و به درون آينده مي‌رود؛ در نگاه نو به برنامه‌ريزي، برنامه‌ريز ابتدا با افق آينده مي‌رود و با حضور در افق آينده و ديده‌باني حال و گذشته مسيرهاي مشخص براي معماري توسعه را تعيين و تدقيق مي‌كند. اين مطالعه با هدف شناسايي عوامل كليدي تاثيرگذار بر رشد و توسعه شهر سردرود در جهت الحاق به مادرشهر تبريز و تدوين سناريوهاي ممكن و شناسايي سناريوهاي مطلوب تدوين شده است و در مراحل بعدي با تهيه پرسشنامه و ارائه آن به كارشناسان، شاخص‌هاي مؤثر بر روند الحاق شهر سردرود به مادرشهر تبريز بدست آمد. با بررسي نتايج پرسشنامه‌ها، 59 متغير مؤثر شناسايي و با به‌كارگيري نرم‌افزار MICMAC، 13 عامل كليدي استخراج شد؛ و در ادامه جهت تدوين سناريوهاي ممكن و شناسايي سناريوهاي مطلوب، وارد نرم‌افزار SCENARIOWIZARD گرديدند. در نهايت، سه سناريو قوي، 13 سناريوي باوركردني و 9999 سناريوي ضعيف بدست ‌آمد؛ كه سناريوهاي ضعيف از حيطه برنامه‌ريزي خارج مي‌باشند و صرفاً جنبه آماري دارند. براي سناريوهاي باوركردني، 169 وضعيت محتمل مشخص گرديد؛ كه از اين بين، تنها 68 وضعيت حالتي مطلوب دارند و وضعيت‌هاي نامطلوب با 101 وضعيت، سيطره بيشتري داشته و اين امر آينده مطلوبي را براي سيستم متصور نمي‌شوند. حتي در صورت وقوع سناريوهاي مطلوب، باز هم سيستم با آينده‌اي كاملاً مطلوب رو به رو نخواهد بود.