اثربخشي آموزش مبتني بر بازيگونه سازي (گيميفيكيشن) در انگيزش تحصيلي دانش‌آموزان با نارسايي ذهني

پيشينه و اهداف: ستون‌هاي تمدن هر جامعه بر نظام و ساختار آموزش و پرورش آن استوار است. بدون ترديد سلامت، جامعيت و كارآمدي نظام آموزش و پرورش آن جامعه نيز در گرو وسعت، گستردگي، تنوع و كيفيت برنامه‌هاي جامع آموزشي و خدمات آموزشي مؤثري است كه در مدارس عادي يا كلاس‌هاي ويژه به دانش‌آموزان ارائه مي‌شود. بارها دانش‌آموزاني را ديده‌ايم كه از لحاظ توانايي و استعداد يادگيري بسيار شبيه به هم هستند؛ اما در پيشرفت تحصيلي تفاوت‌هاي زيادي با يكديگر دارند. اين تفاوت‌ها نه تنها در يادگيري درس‌هاي آموزشگاهي بلكه در ساير فعاليت‌هاي غيرتحصيلي نيز به چشم مي‌خورد. اين جنبه از رفتار آدمي به حوزه انگيزش مربوط مي‌شود. در واقع ﻓﺮاﮔﯿﺮاﻧﯽ ﮐﻪ از اﻧﮕﯿﺰش ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردارﻧﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﻮاد درﺳﯽ ﺧﻮد را ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ مي‌كنند و ﺑﻪ اﻫﺪاف آﻣﻮزﺷﯽ ﺑﯿﺸﺘﺮي دﺳﺖ مي‌يابند روانشناسان معمولاً انگيزش را فرآيندي مي‌دانند كه در برانگيختن، جهت دادن و پايايي رفتار دخيل است. انگيزش زيربناي رفتار انساني و مهم‌ترين عامل رفتارهاي گوناگون و در حقيقت نيروي محرك فعاليت‌هاي انسان و عامل جهت دهنده آن‌ها است. در حال حاضر گيميفيكيشن يكي از تكنيك‌هايي است كه مي‌تواند انگيزه را افزايش دهد. گيميفيكيشن شيوه‌ نويني است كه در بعضي منابع نيز «بازيگونه سازي» ترجمه‌شده و به معناي استفاده از المان‌ها و تفكرات بازيگونه، در زمينه‌هايي كه ماهيت بازي ندارند گفته مي‌شود. گيميفيكيشن از جمله موضوعات مورد بحث در سال‌هاي اخير بوده است، كه  مي‌توان آن را براي افزايش كارايي و تعامل كاربران مورد استفاده قرارداد. در صورت اعمال مناسب، گيميفيكيشن در محيط‌هاي آموزشي به يادگيري بهتر كاربران منجر خواهد شد.  پژوهش حاضر با هدف اثربخشي آموزش مبتني بر گيميفيكيشن بر انگيزش تحصيلي دانش‌آموزان با نارسايي ذهني انجام شده است. روش‌ها‌: روش پژوهش از نوع تجربي با طرح پيش آزمون پس آزمون با گروه كنترل بود كه به اين منظور از جامعه آماري دانش‌آموزان استثنايي با نارسايي ذهني استان كرمانشاه، تعداد 32 نفر به صورت در دسترس انتخاب و به دو گروه آزمايش و گواه تقسيم شدند. گروه آزمايش به مدت 20 جلسه به روش گيميفيكيشن مورد آموزش قرار گرفت. ابزار پژوهش، ﻣﻘﯿﺎس اﻧﮕﯿﺰش ﺗﺤﺼﯿﻠﯽ‌ﻫﺎرﺗﺮ بود كه به منظور جمع‌آوري اطلاعات در دو  مرحله پيش آزمون پس آزمون روي آزمودني‌ها اجرا شد. به منظور تجزيه و تحليل داده‌ها از آزمون تحليل كواريانس استفاده شد. يافته‌ها: در بخش آمار توصيفي متغيرهاي مورد مطالعه با استفاده از جداول شاخص هاي آماري، ميانگين و انحراف معيار و در بخش آمار استنباطي فرضيه هاي پژوهش با استفاده از تحليل كوواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. نتايج تحليل كواريانس نشان داد كه شيوه‌هاي آموزش مبتني برگيميفيكيشن بر انگيزش تحصيلي دروني و بيروني تأثير مثبت معناداري دارد (01/ نتيجه‌گيري: با توجه معناداري نتايج تحليل كوواريانس شيوه‌هاي آموزش مبتني برگيميفيكيشن بر انگيزش تحصيلي دروني و بيروني تأثير مثبت دارد. همان‌گونه كه ذكر شد آموزش هاي مبتني بر گيميفيكيشن، يادگيري و مطالب آموزشي گيميفايد شده، بيشتر و بيشتر به عنوان روشي براي ايجاد مشاركت و جريان در يادگيرندگان، به كار گرفته خواهند شد و اين كه انگيزش نيروي محرك فعاليت‌هاي انسان به شمار مي‌آيد. استفاده از گيميفيكيشن