چالش‌هاي توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبائي در تدريس برخط

پيشينه و اهداف: توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي كليد ارتقاي كيفيت آموزش عالي است. اگر اعضاي هيأت علمي از سطح رشد و توسعه حرفه‌اي مطلوبي برخوردار باشند؛ آن‌گاه مي‌توان انتظار داشت كه از ساير منابع دانشگاه به‌خوبي استفاده شود و ارتقاي مستمر كيفيت در فعاليت‌ها و مأموريت‌هاي مختلف دانشگاه رخ دهد. در طول چند سال گذشته، آموزش‌‌هاي برخط به‌طور فزاينده‌اي در آموزش عالي مورد توجه قرار گرفته است. جنبه هاي متعددي از آموزش هاي دانشگاهي از قبيل آموزش كاركنان، برنامه درسي و توسعه حرفه اي تحت تأثير فرايندهاي يادگيري برخط قرار گرفته است. در اين شرايط بيشتر دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالي به سمت ارائه دوره‌هاي برخط پيش رفته‌اند. با توسعه آموزش‌هاي برخط، نياز اعضاي هيأت علمي براي تدوين و تدريس دوره‌هاي برخط افزايش مي‌يابد. بنابراين ضروري است كه راه‌هاي بهبود توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي را كه به‌صورت برخط  به تدريس مي‌پردازند؛ شناسايي كرد و مورد استفاده قرار داد. تهيه و تدوين و ارائه دوره‌هاي برخط براي اساتيد دانشگاهي مي‌تواند با مدل‌هاي سنتي آموزش‌هاي چهره به چهره بسيار متفاوت باشد. اساتيد دانشگاهي نيازمند تغيير در نحوه ارائه محتوا از طريق برنامه درسي و نوع تكاليف دانشجويان مي‌باشند. براي ارائه اثربخش دوره‌هاي برخط، توانمندسازي و توسعه حرفه‌اي اساتيدي كه در اين دوره‌ها تدريس مي‌كنند، از اهميت ويژه‌‌اي برخوردار است. ارائه و اجراي برنامه‌هاي مستمر توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي كمك شاياني به ارتقاي كيفيت آموزش‌هاي برخط مي‌كند. اين پژوهش با هدف بررسي نيازها و چالش‌هاي توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبائي در تدريس برخط و ارتباط ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي اساتيد با نيازها و چالش‌هايشان در تدريس برخط انجام شد. روش‌ها‌: اين پژوهش به روش كمّي و به شيوه توصيفي تحليلي اجرا شد. جامعه پژوهش عبارت بودند از اعضاي هيأت علمي دانشگاه علامه طباطبائي كه تعداد 113 نفر از 10 دانشكده مختلف به‌عنوان نمونه، به شكل در دسترس انتخاب شدند. براي گردآوري داده‌ها از پرسش‌نامه محقق ‌ساخته استفاده‌ گرديد كه روايي آن با نظر متخصصان و پايايي آن به وسيله آلفاي كرونباخ 0.849 تعيين شد. يافته‌ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه بين سن، رتبه دانشگاهي و سال‌هاي تجربه تدريس اعضاي هيأت علمي از يك سو و نيازها و چالش‌هايشان در زمينه تدريس برخط تفاوت معناداري وجود دارد و بين جنسيت، دانشكده، سال‌هاي تجربه تدريس برخط اعضاي هيأت علمي از يك سو و نيازها و چالش‌هايشان در زمينه تدريس برخط از سوي ديگر ارتباط معناداري مشاهده نشد. اين چالش‌ها تحت سه مؤلفه كلي استفاده از فناوري، نگرش به تدريس برخط و پشتيباني مديريتي دسته‌بندي شدند. نتيجه‌گيري:  در خصوص نيازها و چالش هاي توسعه حرفه‌اي اعضاي هيأت علمي در تدريس برخط با بررسي پيشينه موضوع و مدل انطباق مبتني بر علاقه، نيازها و چالش‌هاي اعضاي هيأت علمي در رابطه با تدريس برخط را مي توان تعيين كرد. براي اطمينان از اجراي موفقيت‌آميز تدريس برخط، مي‌بايست چالش‌هاي توسعه حرفه‌اي اساتيد كه در اين محيط تدريس مي‌كنند، در نظر گرفته و بررسي شوند. براساس يافته‌هاي پژوهش، از ديدگاه اعضاي هيأت علمي استفاده از فناوري، نگرش به تدريس برخط و پشتيباني مديريتي به ترتيب در تعيين نيازها و چالش‌هاي اعضاي هيأت علمي در تدريس برخط داراي اولويت هستند.