نيازهاي اطلاعاتي حقوقي وكلاي شهر تهران

هدف: هدف پژوهش حاضر، شناسايي نيازهاي اطلاعاتي حقوقي وكلاي شهر تهران بود. منظور از نيازهاي اطلاعاتي حقوقي، آن دسته از نيازهايي است كه از طريق استفاده از منابع اطلاعاتي و از طريق مجراهاي رسمي و يا نيمه‌رسمي ارائه اطلاعات و خدمات كتابخانه‌ها و مراكز اطلاع‌رساني برآورده مي‌شوند. روش‌شناسي: اين پژوهش به روش پيمايشي صورت گرفته است. جامعه آماري شامل تمامي وكلاي شهر تهران است كه اسامي آن‌ها در كانون وكلاي دادگستري مركز ثبت شده است. از مجموع 8000 نفر جامعه آماري، حجم نمونه‌اي با استفاده از جدول كرجسي و مورگان به تعداد 367 نفر تعيين و به شيوه نمونه‌گيري تصادفي انتخاب شد. ابزار گردآوري داده‌ها پرسش‌نامه محقق‌ساخته بود كه شامل دو بخش اطلاعات عمومي و اطلاعات تخصصي بود. براي بالا بردن روايي ابزار پژوهش، از پرسش‌هاي آزمون شده قبلي در پژوهش‌هاي مشابه و معتبر استفاده شد و براي تعيين پايايي پرسش‌نامه از آلفاي كرونباخ استفاده شد كه ضرايب آن براي متغيرهاي پژوهش كه شامل اهداف و انگيزه‌هاي جستجوي اطلاعات، ويژگي‌هاي ارزيابي و انتخاب منابع و موانع فرايند اطلاع‌يابي بودند، بالاتر از 0/70 و قابل قبول بود. تجزيه و تحليل داده‌هاي به‌دست آمده با استفاده از آزمون رتبه‌بندي فريدمن و آزمون خي دو تك متغيره در نرم‌افزار اس.پي.اس.اس. انجام شد. يافته‌ها: نتايج حاكي از آن بود كه مهمترين دليل جستجوي اطلاعات وكلا، پيشبرد دانش تخصصي و مهمترين منابع براي رفع نيازهاي اطلاعاتي حقوقي مقررات حقوقي، شركت در كارگاه‌هاي آموزشي حقوقي و مقاله‌هاي مجله‌هاي علمي هستند. همچنين اهم مشكلات وكلا براي دستيابي به اطلاعات، پراكندگي اطلاعات حقوقي در منابع مختلف، قديمي بودن بسياري از منابع و ناكافي بودن منابع در زمينه حقوق معرفي شدند. نتيجه‌گيري: مهمترين دليل جستجوي اطلاعات، پيشبرد دانش تخصصي و پس از آن ارائه مقاله پژوهشي است كه اين يافته بيانگر نگرش علمي پاسخ‌گويان نسبت به رشته تخصصي خود است. كتاب‌ها (اعم از چاپي الكترونيكي) و نشريات مهمترين منابع رسمي كسب اطلاعات در رفع نيازهاي اطلاعاتي وكلا هستند. در ميان منابع غيررسمي، كتابخانه سازمان يا مؤسسه حقوقي، مهمترين منبع كسب غيررسمي اطلاعات است؛ و موتور جستجوي گوگل رايج‌ترين ‏موتور جستجوي مورد استفاده وكلا است. همچنين، مراجعه به كتابخانه و بازديد از تازه‌هاي كتابخانه، بعد از مطالعه نشريات تخصصي، مهمترين روش‌هاي روزآمدسازي اطلاعات هستند.